Hoành tráng, mang tính sử thi, nhưng tối giản và khiêm tốn, kịch tính nhưng đầy chất thơ, Dunkirk là bộ phim hay nhất 2017 cho tới thời điểm này, và cũng là một trong những bộ phim hay nhất của Christopher Nolan từ trước đến giờ.

Dunkirk hay Dunkerque là một địa danh nổi tiếng trong Chiến Tranh Thế Giới lần 2. Vào cuối tháng 5 năm 1940, quân Đồng Minh bị phát xít Đức lùa đến bờ biển Dunkirk, gần 400 ngàn quân lính gồm cả Anh, Pháp, Canada và Bỉ bị mắc kẹt và gần như chỉ đợi cái chết đang đến gần mình khi máy bay Đức, tàu ngầm Đức lởn vởn xung quanh. Nhưng với lệnh tạm nghỉ của lính Đức, và sự phòng thủ của quân Pháp, một cuộc giải cứu kì diệu đã diễn ra 338 ngàn lính được cứu thoát. Cuộc giải cứu đã tạo ra một thuật ngữ “Tinh thần Dunkirk” ở Anh, nó có nghĩa là sự đoàn kết trong những thời khắc khó khăn nhất.

Nhưng bộ phim Dunkirk của Christopher không kể chuyện. Nó không phải là hành trình của một người lính cụ thể nào trong một cuộc chiến để mô tả sự khốc liệt như Saving Private Ryan của Steven Spielberg, hay hành trình của một người lính để thấy sự tàn nhẫn của con người cho những điều vô nghĩa như trong Apocalyse Now của Francis Coppola. Dunkirk mang đến cho khán giả trải nghiệm, bằng một kịch bản vô cùng cô đọng và kĩ thuật làm phim tuyệt vời, Christopher Nolan muốn cho khán giả biết, cảm giác lúc đó như thế nào khi đứng giữa ranh giới của sống và chết, với một bộ phim không cần máu me, không giống bất kì một bộ phim về chiến tranh nào.

Tập trung hoàn toàn vào cuộc di tản vĩ đại Dunkirk, Nolan chia bộ phim thành 3 góc nhìn, góc nhìn của những người lính ở trên cạn trong 1 tuần đang tìm mọi cách để thoát khỏi bờ biển khi quân Đức có thể thả bom lên đầu bất kì lúc nào, góc nhìn của người dân trong 1 ngày khi trợ giúp hải quân băng qua eo biển sang Pháp cứu giúp những đứa con của mình và cuối cùng là góc nhìn trên không trong 1 giờ cuối cùng của phi công Anh đang cố gắng tiêu diệt những chiếc máy bay thả bom của lính Đức.

Ở ba góc nhìn, với ba dòng thời gian khác nhau, Nolan cho chúng ta hiểu được diễn biến lúc đó, cảm xúc lúc đó của những người lính, và người dân trong các vai trò khác nhau. Kể từ phim Memento, Dunkirk mới mang đến cho khán giả một bộ phim đậm chất Nolan đến vậy khi xây dựng lối kể chuyện phi tuyến bắt buộc khán giả phải tập trung theo dõi để hiểu vào khoảng khắc khi các dòng thời gian gặp nhau, chuyện gì đang diễn ra và cách nó ảnh hưởng đến nhau từ góc nhìn này qua góc nhìn khác như thế nào.

Đầu tiên là góc nhìn của những người lính trên cạn, nơi bom đạn có thể rơi xuống đầu bất kì lúc nào. Những người lính trẻ tìm cách sống sót. Họ cố lên con tàu chở thương binh để được quay về lại nước Anh, họ cố bám theo những con thuyền, họ cố gắng tìm mọi cách để sống sót. Điều duy nhất trong đầu họ chính là Nhà, họ muốn về nhà. Dunkirk của Nolan không phán xét những người lính, bằng con mắt đầy thương cảm – đạo diễn cho ta hiểu được việc sống sót là điều tối quan trọng hơn bất kì điều gì ngay lúc này. Bờ biển quê nhà chỉ cách 26 dặm, nhưng dường như xa vô tận, khi thứ mà họ đang chờ đợi trong vô vọng không chỉ là những chiếc tàu cứu hộ mà còn là cái chết.

“- Làm tốt lắm, con trai.

– Nhưng con có làm được gì đâu ngoài sống sót.

– Vậy là đủ rồi”

Đó là đoạn đối thoại của một ông già sau khi đứa trẻ trở về nhà. Họ – những người lính chỉ là thanh niên mới lớn, họ đi lính vì lý tưởng cao đẹp bảo vệ đất nước, nhưng khi điều duy nhất mà chúng làm được là tìm cách sống sót, thì sống sót chính là vinh quanh.

Sự khủng hoảng của những người lính trên cạn, làm tăng tính anh hùng của những chiếc máy bay trên trời. Nhân vật của Tom Hardy là hình ảnh tuyệt đẹp của người lính. Anh hoàn toàn vô danh với gần 400 ngàn lính trên bờ biển, nhưng anh là người hùng giúp những người lính sống sót. Một dạng người hùng “rất Nolan”, không đao to búa lớn, chỉ thầm lặng làm nhiệm vụ của mình. Tom Hardy đã có một trong những vai diễn hay nhất trong sự nghiệp của mình, dù thời lượng anh xuất hiện vô cùng ít.

Điều tương tự cũng dành cho vai diễn của Mark Rylance. Chỉ là dân thường nhưng sẵn sàng mang con trai băng qua eo biển để cứu giúp binh lính đang mắc kẹt. Ở nhân vật của Mark Rylance vừa là sự ngưỡng mộ đối với quân đội, vừa có sự vị tha của một người cha dành cho những đứa con đang ở chiến trường. Ông dũng cảm, cương quyết và giàu lòng nhân từ. Một nhân vật tuyệt đẹp dành cho một diễn viên giỏi.

Sự trốn chạy, hành động chiến đấu và sự cứu giúp, 3 yếu tố chính làm nên sự vĩ đại của Dunkirk. “Khi 400 ngàn người không thể về nhà. Nhà tìm đến với họ”. Câu chủ đề cho bộ phim đã được Nolan thể hiện với cái nhìn giàu tính nhân bản bằng sự xuất sắc trong góc máy, âm nhạc và tình huống được cô đọng một cách khủng khiếp khiến cho Dunkirk là một trong những bộ phim chạy đua với thời gian gây hoang mang nhất dành cho khán giả.

“Khi 400 ngàn người không thể về nhà. Nhà tìm đến với họ”

Chắc chắn như vậy, mọi thứ được căn chỉnh theo từng giây từng phút. Âm nhạc của Hanz Zimmer lúc dữ dội lúc dịu êm nhưng luôn ẩn chứa tiếng tíc tóc của thời gian. Chậm một chút là chết, nhanh một chút là sống. Sử dụng đến 70 phần trăm phim bằng máy quay IMAX, nhà quay phim Hoyte Van Hoytema và Christopher Nolan đã mang đến một trải nghiệm duy nhất dành cho khán giả. Cảm giác như ta đang sống đúng trong thời khắc đó. Sức nặng của máy quay 65mm không làm chùn bước tham vọng của Nolan, ông đặt những góc máy vô cùng khó, nhưng mang lại hiệu quả tuyệt vời. Bầu trời sâu vô tận, bờ biển dài bất tận, và mặt biển dường như lớn vô cùng, điều đó làm cho Dunkirk chứa đựng vẻ đẹp vô cùng thơ, con người bé nhỏ, dù có hàng ngàn người, máy bay bé nhỏ, và những chiếc thuyền dân sinh bé nhỏ. Sự vĩ đại của con người, cũng không thể sánh được với sự hùng vĩ của tự nhiên.

Dunkirk do đó, không bao giờ cho ta cảm thấy rằng những người lính đã an toàn. Họ luôn luôn ở trong tình trạng treo lơ lửng của chết chóc trong sự nhỏ bé của chính họ. Bằng kĩ thuật cắt dựng khéo léo, Nolan muốn tinh thần của khán giả căng cứng cảm xúc, lo lắng, hồi hộp và giật gân, Dunkirk vì thế vừa đầy tính giải trí nhưng lại thuần khiết nghệ thuật như những tác phẩm khác của ông.

Nếu nói Dunkirk là cuộc di tản vĩ đại, thì bộ phim Dunkirk là một trải nghiệm lớn lao dành cho khán giả. Hiếm có bộ phim chiến tranh nào như Dunkirk, khi ông không kể chuyện, mà ông mang cảm giác vô cùng chân thực dành tặng khán giả. Dàn diễn viên tuyệt vời, âm nhạc xuất sắc và một kịch bản súc tích làm nổi bật nên khả năng bậc thầy trong việc sử dụng hình ảnh của Christopher Nolan, đã giúp Dunkirk trở thành một trải nghiệm đáng tiền nhất của năm 2017 cho đến thời điểm này.

Tuổi Trẻ

Facebook Comments Box

Comment