Sự thất vọng cũng như thành công đến từ những bộ phim bom tấn
Theo tờ Hollywood Reporter thì hiếm có năm nào mà số lượng phim bom tấn trở thành bom xịt nhiều như mùa phim 2013. Thật vậy, những bộ phim với những tên tuổi lớn được đầu tư lớn về mặt kinh phí đều thất bại thảm hại, đơn cử như The Lone Ranger của hãng Disney với sự tham gia diễn xuất của nam tài tử Johnny Deep. The Lone Ranger được sản xuất với kinh phí 215 triệu đô la, nhưng khi ra mắt trong cuối tuần đầu tiên chỉ thu về 20 triệu, và theo đánh giá bộ phim đã thất thu khoảng 200 triệu đô cho hãng Disney, hay như After Earth của bố con tài tử Will Smith, R.I.P.D của nam tài tử Ryan Reynolds cũng thất bại thảm hại, ngay như bộ phim về mẫu anh hùng giải cứu đất nước White House Down của đạo diễn Roland Emmerich cũng không cứu vãn được tình thế, rồi tiếp tục một bộ phim bom tấn khoa học giả tưởng Pacific Rim của đạo diễn đình đám Guillermo del Toro cũng chịu chung số phận… Đến nỗi tờ Time phải thốt lên rằng “một mùa hè đuối sức” dành cho Hollywood.
Tuy nhiên không vì thế mà năm 2013 có doanh thu phòng vé kém cạnh các năm trước đó, sự ra mắt ấn tượng của phần còn lại của một loạt các phim khác đã khiến năm 2013 lâp được kỉ lục mới cao nhất mọi thời với gần 11 tỉ đô la thu về tại thị trường Mỹ. Con số quả thực rất lớn đó công đầu thuộc về những bộ phim kinh phi lớn giả tưởng mới ra mắt hoặc là phần tiếp theo của loạt phim đã xuất hiện trước đó. Iron Man 3 đã thu về đến 1 tỉ đô doanh thu toàn cầu, Star Trek phần 2 Into the Darkness cũng đạt được 450 triệu đô toàn cầu. Cũng vậy, những tháng cuối năm hàng loạt phim thành công được ra mắt như Hunger Games: Catching Fire của “nữ hoàng phim bi” Jennifer Lawrence, hay phần 2 của The Hobbit: The Desolation of Smaug. Cũng không thể không kể đến lĩnh vực hoạt hình. Nếu Turbo là một sự thất vọng thì Despicable Me 2 và Frozen đã mang đến những cú hích vô cùng khả quan trong đó Despicable Me 2 đã mang về tới gần 1 tỉ doanh thu toàn cầu. Bộ phim cuối cùng ra rạp của năm The wolf of Wall Street với sự kết hợp của bộ đôi hoàn hảo Leonardo Dicaprio và đạo diễn Martin Scorsese cũng đã để lại một lượng doanh thu khả quan và dự báo nó sẽ tiếp tục thu lại lượng lớn vé khi gối đầu qua năm 2014. Nhìn qua như vậy để thấy được sự thành công của các hãng phim lớn vẫn dựa vào những dự án dài hơi đã từng gây được tiếng vang lớn trong mùa phim trước. Nó cho thấy một sự đuối sức của các nhà biên kịch khi những tác phẩm bom tấn mới chưa thành công. Với đà này, chỉ hai đến 3 năm nữa, khi những dự án phim như Hunger Games, The Hobbit… đi đến hồi kết thì thực sự sẽ gây khó khăn cho việc tìm kiếm những dự án mới lấp chỗ trống cho chúng.
2013 mùa lên ngôi của dòng phim nghệ thuật
Quả là nói không ngoa nếu nhận định rằng bỏ qua dòng phim bom tấn giải trí cho thị hiếu chung của khán giả thì dòng phim nghệ thuật, nơi những bộ phim truyền tải tư tưởng độc lập của đạo diễn, nơi cạnh tranh nhau những giải thưởng danh giá, nơi những diễn viên thể hiện tài năng thực thụ của mình đã mang đến những bộ phim vô cùng chất lượng. Giới mê phim đều tin rằng 2013 là một năm may mắn dành cho họ. Lý giải điều này, có nhiều nguyên nhân. Thứ nhất là những phim được làm trong năm 2012 nhưng chưa được ra rạp ngay mà đi chu du vòng quanh các liên hoan phim trên thế giới để đến 2013 mới được công chiếu đến khán giả, đơn cử như Mud (Jeff Nichols), The Place Beyond The Pines (Derek Cianfrance), Frances Ha (Noah Baumbach)… những phim hay hiếm hoi đó trong năm 2012 gối đầu qua năm 2013 mang lại sự thú vị một cách gián tiếp đến người xem trong suốt năm 2013. Một lý do nữa là năm nay những dự án được đầu tư kĩ lưỡng về mặt kịch bản được các đạo diễn hàng đầu về dòng phim nghệ thuật cho ra mắt, như Inside Llewyn Davis của anh em nhà Coen, bộ phim đoạt giải cành cọ vàng Blue is the warmest color của Abdellatif Kechiche, Gravity của Alfonso Cuarón… Sự không xuống sức ở dòng phim nghệ thuật đã mang đến cái nhìn tươi sáng cho tương lại điện ảnh thế giới. Nơi đó, đạo diễn mặc sức sáng tạo, kĩ thuật và kĩ xảo chỉ là thứ yếu, cảm xúc mới là điều cốt yếu mà điện ảnh cần mang lại như nhà làm phim huyền thoại Stanley Kubrick đã từng nói về cái đầu tiên mà một tác phẩm điện ảnh cần là cảm xúc.
Xu hướng của điện ảnh năm 2014
Điện ảnh là xứ sở thần tiên Narnia cho tâm hồn con người ẩn náu trong sự mệt mỏi của cuộc sống, chính vì vậy guồng quay của cỗ máy khổng lồ dành cho nghệ thuật thứ 7 vẫn sẽ tiếp tục sản sinh ra những bộ phim đáng kì vọng trong năm 2014.
Đầu tiên vẫn là xu hướng đang thịnh hành nhiều năm gần đây, đó là sản xuất các phần phim tiếp theo của loạt phim bom tấn. Năm 2014 chắc chắn là một năm hốt bạc của Hollywood vì điều này. Những cố máy khổng lồ của Micheal Bay trong loạt phim về robot Transformers sẽ ra mắt phần mới, sự trỗi dậy của loài khỉ từng làm mưa làm gió vào năm 2011 sẽ có phần tiếp theo vào năm 2014 với tên gọi Dawn of the Planet of the Apes, hay biệt đội hành động tập hợp dàn sao siêu khủng đã từng vang bóng một thời sẽ tiếp tục khuấy đảo người hâm mộ với The Expendables 3, The amazing Spider-Man 2, X-Men: days of future past, The Hobbit phần 3 There and back again… Những cái tên mà khi nhắc đến không khỏi gây sự cồn cào chờ đợi.
Không những thế, năm 2014 cũng chứng kiến hàng loạt phim được làm lại, như Robocop làm lại từ bộ phim cùng tên năm 1987, Godzilla (Gareth Edwards)… Với sự phát triên một cách vượt bậc của công nghệ điện ảnh, những ranh giới của trí tưởng tượng con người để truyền tải lên màn ảnh đã không còn giới hạn. Điều đó sẽ được chờ đợi trong bộ phim khoa học giả tưởng Interstellar với sự trở lại của cái tên đã từng gây sốt trên toàn thế giới với bộ ba phim về Batman Christopher Nolan. Mọi con mắt sẽ đổ dồn về ông, Insterstellar sẽ là tâm điểm của điện ảnh năm 2014 cùng với hàng loạt những phim bom tấn khác.
Đấy vẫn là xu hướng chính của điện ảnh, những bộ phim làm lại, những bộ phim được làm tiếp. Hành động cháy nổ, vũ trụ rộng lớn vẫn sẽ làm người xem mãn nhãn. Nhưng có vẻ Hollywood vẫn đi vào một lối mòn của sự thiếu sáng tạo trong việc tìm ra những hướng đi mới. Dòng phim nghệ thuật thì vẫn ẩn mình chờ những liên hoan phim lớn của năm. Còn phim bom tấn vẫn là những bổn cũ soạn lại, có thể mới hơn, tươi hơn, hấp dẫn hơn nhưng chắc chắn sẽ bị hụt hẫng về sự sáng tạo điều mà mọi tác phẩm nghệ thuật đều cần được đặt lên hàng đầu. 2014 vẫn sẽ là, theo tôi một năm thành công. Và hollywood hay các thị trường điện ảnh khác sẽ vẫn thành công trong vài năm nữa. Tuy nhiên, nếu không tìm được những hướng đi mới, sáng tạo ra những kịch bản mới lạ và hấp dẫn ngoài việc dựa vào những tên tuổi khổng lồ thì sự đi xuống là điều có thể tiên đoán. Chúng ta hãy cùng chờ xem.
Tạp chí VTC số Tết Nguyên Đán