Tuấn Lalarme

First Reformed – Liệu Chúa có tha thứ cho chúng ta?

Trong lịch sử điện ảnh, nhân vật Travis Pickle trong bộ phim Taxi Driver luôn là một trong biểu tượng bất hủ cho sự phản kháng của cá nhân đã khiến anh ta trở thành một kẻ bạo lực thành thị điển hình khi không thể hoà nhập và trở nên khác biệt với số đông con người đang mục ruỗng của thành phố New York. Paul Schrader, sau 42 năm, ông lại dựng lại một Taxi Driver khác trong bộ phim First Reformed do chính ông đạo diễn với sự tham gia của nam diễn viên tài năng Ethan Hawke. Thế giới trong mắt của Paul Schrader lại hiện ra đúng như trong thế giới mà ông xây dựng ở bộ phim Taxi Driver, u ám, đen tối và khiến con người ta – những nạn nhân của thành thị bị ám ảnh và phát điên một cách không thể kiểm soát.

Đúng vậy, Paul Schrader cũng chính là người viết kịch bản cho Taxi Driver của Martin Scorsese. 

Không còn một nước Mỹ mới thoát ly khỏi vũng lầy Việt Nam, First Reformed là cuộc chiến khác không chỉ của nước Mỹ, mà của thế giới với sự thay đổi môi trường. Trong cuộc chiến đó, những người đứng lên vì môi trường đang tỏ ra bất lực vì các chính phủ vẫn chưa sẵn sàng có những động thái tích cực hơn để cải thiện chất lượng môi trường trái đất đang ngày càng nóng dần lên và ngày càng ô nhiễm. Những kẻ phản đối như những chiến binh tuyệt vọng và bị ám ảnh bởi hậu tận thế sắp đến khi mà trái đất đã thật khó có thể vãn hồi lại. Nhưng nhận thức về nó không phải là một điều dễ dàng. Bản thân vị cha xứ Toller của nhà thờ cổ kính First Reformed cũng không có nhiều suy tư về tình hình thay đổi khí hậu trái đất.

Khi lần đầu tiên tiếp xúc với người chồng của cô gái Mary đang mang thai – kẻ muốn vợ mình bỏ đứa con đi vì không muốn nó phải ra đời trong khi trái đất ngày càng tuyệt vọng như vậy. Toller đã nói về lòng dũng cảm, sự chấp nhận thực tế rằng luôn luôn có tuyệt vọng và hy vọng để thay đổi nhân thức của người chồng. Bản thân Toller lúc này tiết lộ cho khán giả biết ông cũng từng có một người con trai, ông đã bắt nó nhập ngũ đến Iraq để rồi mạng sống của nó đã cướp mất. Nhưng Toller – một cựu quân nhân vẫn gắng gượng được qua sự tuyệt vọng và trở thành cha xứ.

Nhưng cái chết của người chồng về sau đó, do tự sát đã dần dần thay đổi nhận thức của cha xứ, thay đổi cách nhìn, như một nỗi ám ảnh khiến dần dần, một con người loanh quanh trong thị trấn của mình, chuẩn bị tốt cho buổi lễ kỉ niệm 250 năm ngày nhà thờ First Reformed được xây dựng, dẫn khách du lịch đi tham quan nhà thờ, đã trở nên cực đoan và trở thành một Travis Pickle hiện đại với chiếc áo khoác chứa bom muốn cảm tử đúng ngày lễ kỉ niệm của nhà thờ.

Tiết tấu chậm của bộ phim như giúp cho không khí của First Reformed giống như bản chúc thư của vị cha xứ. Hàng ngày ông ta viết nhật kí, đạo diễn để cho chúng ta được nghe rõ từng dòng nhật kí đó của vị cha xứ, nơi khán giả nghe được tiếng lòng đầy thê lương của một người đàn ông cô đơn, con chết, chán ghét người vợ của mình và đang có vấn dề về dạ dày mà bác sĩ nghi ngờ là căn bệnh ung thư.

Tất cả điều đó, cùng với những khám phá mới của ông về môi trường được truyền cảm hứng từ cái chết của người chồng đã thực sự tạo một dấu ấn sâu sắc trong đầu vị cha xứ. Bộ phim liên tục đưa khán giả đến những cuộc gặp gỡ, những cuộc đối thoại, và thậm chí cả một chút yếu tốt tình cảm phát sinh của vị cha xứ và cô gái đang mang thai. Nó giống như một bản nhạc cầu siêu, vừa nhẹ nhàng, nhưng thê lương, u ám, trong không khí của mùa đông, trong những người đàn ông quyền thế và giàu có đầy sắc lạnh khi không tin rằng, con người đang tàn phá Trái Đất của Chúa, mà có thể, hoàn toàn có thể, chính sự tàn phá của con người đã vốn nằm trong ý tưởng của Chúa rồi.

Liệu Chúa có tha thứ cho chúng ta? Vị cha xứ đặt câu này lên tấm bảng trước nhà thờ. Không ai trả lời được, không ai đọc được ý nghĩ của Chúa. Chỉ có mỗi cá nhân, ở tầm mức nào đó, tự trả lời để huyễn hoặc bản thân mình. Ethan Hawke nam diễn viên của những bộ phim kinh phí thấp, phim độc lập đã thực sự có một màn hoá thân tuyệt vời. Toller là một nhân vật cần diễn xuất bằng nội tâm để khiến khán giả tin tưởng, giúp khán giả hiểu được động cơ mà anh ta có. Mẫu hình nhân vật của Ethan Hawke rất giống như nhân vật Travis của Robert de Niro, cả hai đều gánh vác trách nhiệm lớn trong một bộ phim mà những xung đột xảy ra ẩn hàm bên trong nội tâm là chính yếu.

Khuôn mặt có phần già nua và mệt mỏi, những cuộc nói chuyện với những con chiên, khách du lịch, lão chủ công ty giàu mỏ đều là những chất xúc tác hoàn hảo giúp Ethan Hawke có được vai diễn đầy thuyết phục. Cái kết của bộ phim là một trong những điểm ấn tượng nhất mà Paul Schrader mang lại. Đó là xung đột cuối cùng của tôn giáo, tình yêu và lý tưởng của một con người. Một sự hoá giải tuyệt hảo và một sự thổn thức đầy hoang mang nhưng có hy vọng cho tâm hồn đang dần dần chối bỏ cuộc sống của Toller.

Exit mobile version