Đôi khi, có những bộ phim thấy rất hay mà không sao viết được về nó, không sao giải nghĩa được nó. Và có những bộ phim phải 10-20 năm sau chúng ta mới thấy được Cái Đẹp của nó.
Tôi xem Malèna không nhớ là lúc nào, trong hoàn cảnh nào. Nhưng bỗng dưng vừa rồi khi lướt Facebook thấy hình ảnh diễn viên chính Monica Bellucci, trong đầu tôi mới chợt lóe lên Cái Đẹp đích thực của bộ phim mà bây giờ tôi mới thẩm thấu, cảm thấu được nó.
Nàng Malèna là hiện thân cho CÁI ĐẸP
Chúng ta cứ tưởng người ta ghen tị vì nàng đẹp. Người ta cũng phân tích về thân phận của người phụ nữ… Những phân tích này không sai nhưng đó cũng chỉ là một vài lớp lang của bộ phim. Bởi vẻ đẹp nhất của tác phẩm điện ảnh này chính là CÁI ĐẸP.
Cái đẹp trong nhan sắc của nàng Malena, thân phận của nàng trong bối cảnh xã hội bị đám đông nguyền rủa, đàm tiếu, ghen tị, hiềm khích,… Đơn giản vì nàng không giống đám đông. Cái đẹp của của nàng bị lạc loài giữa một đám đông xám xịt. Nàng lạc lõng đi giữa đường phố như đi trên một sàn diễn, với xung quanh là ánh nhìn phán xét của những người phụ nữ chỉ mặc toàn những bộ đồ đen, trùm khăn đen; nơi những gã đàn ông mặc comple ghi xám và đội mũ phớt đen. Và nàng là hiện thân cho CÁI ĐẸP trong một xã hội u tối bị con người ta ruồng bỏ, bị phiêu bạt trong thế sự cuộc đời.
Cậu bé là hiện thân cho sự NGÂY THƠ
Cậu bé trong phim cũng chính là hiện thân của chính khán giả chúng ta và cả đám đông đó nữa. Chúng ta ngây thơ, ngây ngô trước một cái đẹp vượt ra khỏi lễ giáo, phép tắc, cái đẹp khiến chúng ta không kiềm chế được bản năng của con người. Chúng ta bằng đôi mắt ngây thơ nhòm ngó CÁI ĐẸP, khát khao CÁI ĐẸP, và muốn hoan ca với CÁI ĐẸP để CÁI ĐẸP làm chúng ta cảm thấy thỏa mãn và vui sướng và nó khiến cho chúng ta cảm thấy mình được sống, được yêu và được làm con người. Tình yêu của cậu bé dành cho Malena cũng là một tình yêu ngây thơ, thuần khiết mà cậu ghi nhớ suốt đời.
Trên chiếc xe đạp của mình, cậu rong ruổi trên con đường, đạp thục mạng để chạy theo nàng và cũng là để giải tỏa cơn khát nàng. Một chiếc xe đạp cũng đặc biệt: “Khung sườn xe là của Anh, bộ số là của Pháp, còn bộ thắng là của… tôi quên mất rồi, nhưng bộ xích là chính hiệu Sicilia… luôn được tra dầu nhớt đầy đủ.” Một chiếc xe mà mang trên mình biết bao bộ phận, như là cách chúng ta đang đi với biết bao những ảnh hưởng văn hóa của thế giới.
Malèna là KHÁT VỌNG
Bộ phim kết thúc bằng hình ảnh nàng Malèna không còn lộng lẫy, kiêu sa trong những bộ váy quyến rũ, lộng lẫy như xưa nữa. Nàng không còn sải bước trên những đôi giày cao – gót nhọn nữa, mà bây giờ là một đôi giày đế bằng. Như thể tiêu chuẩn của cái đẹp theo thời gian cũng cần phải hạ thấp xuống. Mặc dù nàng vẫn đẹp, nhưng giờ đây nàng mặc một bộ váy kín đáo với tông mầu trầm lẫn vào cùng với đám đông. Có lẽ nàng cũng đã phải thỏa hiệp với cuộc đời.
Và lúc này, trên tay nàng không còn là chiếc ví, sắc tay sang trọng nữa mà là hai giỏ đồ ăn. Nàng vô tình làm rơi túi đồ xuống, khiến những quả cam rơi ra và cậu bé có cơ hội được đến gần nàng, được nói chuyện với nàng. Bộ phim kết thúc với hình ảnh cậu bé vẫn đạp xe và đầu thì vẫn ngoái lại nàng. Hai người đi về hai phía khác nhau, như là dòng thời gian đưa chúng ta ngày càng xa hơn với những ngây thơ và cả những khát khao và ước mơ, hoài bão và khát vọng ngày nào của chúng ta.
CÁI ĐẸP trong Malèna là một phạm trù mỹ học
CÁI ĐẸP trong Malèna có thể là văn học, nghệ thuật,… là những giá trị tốt đẹp của nhân loại đã bị những định kiến, lễ giáo, bị hoàn cảnh lịch sử vùi dập, che lấp. Và CÁI ĐẸP ấy cũng phải sống, tồn tại và mang vác những bộn bề của cuộc sống hàng ngày và phải phụ thuộc vào những ràng buộc của đời sống xã hội.
Câu nói cuối cùng của cậu bé.
“Nhưng mà người phụ nữ duy nhất tôi chẳng bao giờ quên, là người mà chưa bao giở hỏi tôi. Malèna.”
Bộ phim cho chúng ta thấy sự ngây thơ mới là điều khiến cho mọi thứ trở nên kỳ diệu và khó quên. Chúng ta như cậu bé ấy, khi đã trải sự đời rồi thì không còn thấy mọi thứ đẹp như ngày xưa nữa. Nhưng đôi khi phải qua thời gian, phải trải đời chúng ta mới lại nhìn thấy được CÁI ĐẸP của một tác phẩm nghệ thuật.