Trong 6 năm làm báo fulltime, tôi từng phỏng vấn chị Vân hai lần và cũng chỉ là những cuộc phỏng vấn ngắn gọn, nhân sự kiện ra mắt phim mới chị đóng. Tuy nhiên, điều khiến tôi ấn tượng ở chị Vân là đây là một người phụ nữ tràn đầy đam mê, nhiệt huyết với điện ảnh với tư duy cấp tiến và rất máu lửa, xông pha hết mình để làm phim. Điều đó thể hiện ở cách chị kể về chuyện làm phim, những dự định và cả khi nói về Hollywood cũng như những phim, những diễn viên mà chị say mê. Những năm tháng nỗ lực không ngừng đưa chị thành một “đả nữ” và xét cho cùng, để giới thiệu một diễn viên Việt Nam mà phù hợp nhất, với đủ danh tiếng và sức lực tham gia các bom tấn Hollywood thì Ngô Thanh Vân chắc chắn là cái tên đầu tiên mà nhiều người nghĩ tới.
Thế rồi chị đạo diễn “Tấm Cám: Chuyện chưa kể” – bộ phim dựa trên câu chuyện cổ tích dân gian mà bao thế hệ trẻ em Việt Nam đã thuộc làu, thậm chí còn đưa vào sách giáo khoa lưu truyền từ đời này sang đời khác. Quả thật với chất liệu văn học dân gian như vậy giờ lên phim điện ảnh thì quá là gây tò mò. Chưa kể lúc công bố diễn viên thì Hạ Vi làm Tấm, Lan Ngọc làm Cám xong rồi Ngô Thanh Vân làm dì ghẻ. Nghe dàn cast vậy thôi là đã đủ thấy hấp dẫn rồi. Đến hôm nay xem trên phim thì phải công nhận là nỗ lực của chị Vân cực kỳ đáng ghi nhận.
Nghe bảo phim quay trong 18 tháng ở Ninh Bình, đại cảnh rất hoành tráng, nhiều cảnh đánh đấm nên một nữ đạo diễn như chị Vân dám xông pha để thực hiện, thay vì các phim tình cảm – hài trăm phim như một để ăn xổi hiện nay của Việt Nam, thì đáng để khích lệ và ủng hộ. Chính vì thế, những giọt nước mắt của chị trong buổi họp báo thì hoàn toàn bình thường và có thể hiểu được. Sản phẩm của mình mất bao công làm ra mà không đến được với đông đảo nhất khán giả, chưa cần nghe khen hay chê, thì cũng mất bình tĩnh mà òa khóc. Nhưng câu chuyện kinh doanh thì nhiều khi phải chấp nhận. Nói thật là cuộc chiến giữa Tấm Cám và CGV thì tôi chỉ đọc lướt và cũng chả quan tâm lắm, chỉ buồn cười nhiều người bắt đầu lấy tinh thần dân tộc này nọ xong ủng hộ, từ thiện rồi còn kêu gọi tẩy chay CGV. Nói hơi ích kỷ chứ các bạn càng tẩy chay không đi xem phim ở CGV nữa tôi càng thích vì từ sau đi xem sẽ đỡ đông hơn, hạn chế việc nghe các bình luận viên bên cạnh cũng như cả buổi mở màn hình điện thoại sáng choang. Từ trước đến nay đi xem phim dính phốt ở các rạp khác rất nhiều nhưng ở CGV mới chỉ đúng phốt khán giả quá bất lịch sự, còn lại trải nghiệm điện ảnh rất là hài lòng.
Đầu tiên là về câu chuyện. “Tấm Cám: Chuyện chưa kể” có ý tưởng khá tốt, dựa trên truyện cổ dân gian, đưa hết các chi tiết kinh điển vào như bống bang, quả thị, cây cau, chiếc hài, dạ tiệc, chim vàng anh… nhưng được xen kẽ với “chuyện chưa kể” mà sau đó còn có cả quái vật nữa. Tuy nhiên, ý tưởng tốt không có nghĩa là kịch bản tốt. Cách xây dựng tình tiết trong phim quá dễ dãi và xem nhiều đoạn mà cảm giác kiểu bí quá, không biết giải quyết ra sao nên thôi cho qua luôn để sang cái khác, điển hình là kiểu như để một nhân vật nhận ra mình vừa giết lầm người => tình cờ nghe lén một cuộc nói chuyện; oánh nhau mãi không xong => phép thuật sẽ giải quyết tất cả, phim cổ tích mà; người chết đi sống lại => phim cổ tích mà, khỏi thắc mắc. Xem xong phim nhận ra một điều là nước mắt thật thần kỳ, có thể giải quyết được mọi vấn đề, nhất là nước mắt của người đẹp nữa. Vì thế, đã có sắc đẹp thì phải hay khóc, cuộc sống sẽ tự khắc hạnh phúc mà chả cần phấn đấu gì. Còn đẹp mà hay trừng mắt thì kiểu gì số phận cũng như mẹ con con Cám.
Các nhân vật xây dựng bị đóng khung và nhạt nhòa. Ngày xưa truyện dân gian là để kể theo kiểu ông cha răn dạy con cái về cái ác, cái xấu thì nó được phép đơn giản. Nhưng ngay việc đưa lên phim mà cũng kiểu ác là ác, hiền là hiền thẳng đuột như thế thì còn gì để bất ngờ khi người xem “đọc vị” được hết diễn biến đoạn tiếp theo là gì. Ngay cả nhân vật Thái tử vốn là nhân vật chính trong phim này cũng thế, mờ nhạt và là một kiểu nhân vật anh hùng điển hình, không có gì khác biệt hay đột phá. Chưa kể thoại của các nhân vật cũng rườm rà, giả tạo. Những đoạn đối thoại của Thái tử với Tấm thì thôi rồi, nghe nó sáo và ngô nghê đúng kiểu hai đứa trẻ con đang chơi đồ hàng. Nhiều đoạn phải phá lên cười, nhất là đoạn Tấm và Thái tử trêu đùa nhau chạy đuổi quanh cái cột, cười khúc khích làm tôi nhớ tới những phim truyền hình Việt Nam thập niên 90 hay có cảnh đôi thanh niên chạy đuổi nhau trong công viên xong núp cây này cây nọ. Đoạn cuối lúc Thái tử đối mặt với Tấm, cá nhân tôi nghĩ chả cần đến đoạn thoại nào nhưng phim lại cho một tràng ngôn tình mà phải cái là lúc Thái tử cất giọng lên, tôi cá 100% là cả rạp cười hô hố.
Nhân vật như vậy nên diễn xuất của phim này tôi cũng chả ấn tượng với ai. Kể cả Ngô Thanh Vân hay Lan Ngọc thấy có người khen nhưng tôi nghĩ cả hai hơi bị gồng. Cái gì quá thì cũng phản tác dụng, phải chi tiết chế hơn một chút, xây dựng kỹ các nhân vật, có sự đa chiều thì tự nhiên cái cảm xúc và không khí phim sẽ khác hẳn. Hạ Vi đẹp thì đẹp thật, còn diễn xuất ra sao thì cứ coi cái cảnh ngồi cây cau trong trailer là đủ rồi. Nhưng đẹp thì sẽ được tha thứ.
Có một thứ mà tôi thấy băn khoăn trong phim Việt gần đây là nhiều phim để màu sắc rực quá. Từ màu lạnh tới màu nóng mà cứ xuất hiện trên khung hình là rực rỡ, sạch sẽ không tì vết. Cá nhân tôi thì cảm thấy như vậy hơi bị TVC quảng cáo, xem mà thấy mất chất điện ảnh đi rất nhiều. Nhiều khi muốn xem “bẩn” một chút mà cứ bị “sạch” quá thấy hơi khó chịu. Nhất là các diễn viên mặt mũi là lượt quá đà. Cái đoạn Bụt hiện lên xong mấy đoạn phép màu Tấm mặc váy trắng cảm giác cứ như quảng cáo bột giặt. Xong ngay đến cái quả thị nhìn cũng giả.
Phim quay ở Ninh Bình thì cảnh núi non rất là đẹp, hùng vĩ rồi. Nhưng khi những đoạn dựng kỹ xảo ghép vào thì… biết nói thế nào nhỉ. Đúng là khó nói. Khán giả đâu phải ai đi xem phim cũng có tâm thế: “Đây là phim Việt. Kỹ xảo như thế là được rồi. Rồi từ từ sẽ tốt hơn”. Biết là như thế nhưng nhiều khi vẫn phải đánh giá một bộ phim theo những quy chuẩn, tốt thì nói là tốt còn chưa được thì là chưa được. Phim này có đoạn nhìn thoáng qua thì OK nhưng phần lớn thì đúng là kỹ xảo thời Tây Du Ký 1986. Hiểu là phim này đầu tư rất nhiều tiền làm kỹ xảo và Việt Nam chưa thể làm như Hollywood nhưng vẫn phải nhận xét thẳng thắn.
Điểm cộng của phim này là phục trang và âm nhạc. Trang phục trong phim rất thuần Việt, không có nét gì là Trung Quốc và đầu tư kỹ lưỡng, từ bộ váy mặc ở nhà của mẹ con Tấm Cám đến váy đi dự tiệc. Đồ chiến binh đi đánh trận cũng không bị cải lương.
Xem xong “Tấm Cám: Chuyện chưa kể” (chắc là phim Việt gây chú ý nhất năm nay rồi) càng thấy là phim Việt đang bị yếu nhất ở khoản kịch bản và diễn viên. Sản xuất và phát hành quả thật không hề tệ, thậm chí tốt là đằng khác nhưng hai cái yếu tố kia lại quá quan trọng trong việc quyết định phim hay – phim dở. Việt Nam bây giờ ngôi sao, người đẹp thì nhiều nhưng diễn viên thực thụ thì ít, quanh đi quẩn lại vài gương mặt lôi từ phim này sang phim khác, ít nhân tố mới có khả năng bứt phá. Kịch bản thì có vài cái ý tưởng hay nhưng triển khai ra thì be bét, còn lại thì cứ hài lặp đi lặp lại, ngớ ngẩn hóa các nhân vật để cù người xem và chỉ phục vụ đối tượng “khán giả bình dân”.
Sẽ có những lời chê – lời khen nhưng tôi hy vọng chị Vân và êkíp tiếp thu những lời chê, lời góp ý để hoàn thiện hơn trong những dự án sau, để có những đột phá cho bản thân trên con đường dài đầy tham vọng chứ không ngủ say trên những lời khích lệ “thế là được rồi”.
Còn với bạn bè tôi, nếu hỏi có nên đi xem phim này không thì thực ra cũng chả cần phải mess riêng đâu, bao nhiêu ý kiến cá nhân thì tôi đã nói ở trên hết rồi. Tôi chấm phim 5/10 và thực sự thì ngồi xem cũng rất vui, cười từ đầu đến cuối. Tôi chỉ muốn khuyên là trước khi quyết định ra rạp xem “Tấm Cám: Chuyện chưa kể”, bạn nên tự đặt ra những câu hỏi đã rồi có thể mua hay không mua vé:
Nếu bạn tò mò và cũng là người theo dõi các phim Việt chiếu rạp thường xuyên, muốn ủng hộ điện ảnh nước nhà và cổ vũ cho một êkíp đầy tâm huyết: HOÀN TOÀN XỨNG ĐÁNG BỎ TIỀN MUA VÉ.
Nếu bạn không phải là người hay ra rạp thường xuyên, ít xem phim Việt, quen xem Hollywood, chọn lọc phim vì không có thời gian mấy và tò mò chỉ vì scandal Tấm Cám với CGV vừa qua: THÔI CHỜ XEM TRÊN K+ LÀ ĐƯỢC RỒI.
Bài viết của Nguyen Minh Ngoc