Ghibli Studio – Biểu tượng nghệ thuật, dung dị và đầy ắp tính nhân văn
Ghibli trong tiếng Ý là tên gọi của một loại gió thổi qua sa mạc Sahara. Với mong muốn sẽ đem lại “làn gió mới” cho ngành anime Nhật Bản, Ghibli đã lay động trái tim hàng triệu người hâm mộ qua nhiều tác phẩm kinh điển. Đặc biệt, Spirited Away (2001) ra đời đã trở thành tác phẩm anime đầu tiên của Nhật Bản giành được tượng vàng Oscar cho phim hoạt hình xuất sắc nhất.
Nhắc đến Ghibli không thể không nhắc đến hai đạo diễn tài hoa Hayao Miyazaki và Isao Takahata. Người ta ví tác phẩm của Hayao Miyazaki giống những trang nhật kí giản dị mà đầy chiêm nghiệm. Trăn trở về tuổi thơ dữ dội do chiến tranh, Hayao Miyazaki luôn khao khát gửi gắm thông điệp nhân văn về tình người và nỗ lực bảo vệ môi trường trong tác phẩm của mình. Cộng sự của ông – đạo diễn Isao Takahata lại nổi tiếng với phong cách làm phim đậm chất hiện thực với kiệt tác Grave of the Fireflies (Mộ đom đóm). Lấy cảm hứng từ cuốn tiểu thuyết cùng tên của Nosaka Akiyuki, phim tái hiện bối cảnh Nhật Bản trong Thế chiến hai và sinh mệnh ngắn ngủi của anh em Seita và Setsuko. Đi lên từ một xưởng phim tư nhân nhỏ, đến nay Ghibli được coi như cánh chim đầu đàn của anime xứ Anh Đào, một Pixar phiên bản Á Châu.
Với nhiều thế hệ, phim hoạt hình của Ghibli không chỉ đơn thuần mang tính giải trí mà nó chứa đựng tâm huyết của cả đội ngũ Ghibli. Và The Red Turtle một lần nữa minh chứng rằng đã qua rồi cái thời phim hoạt hình chỉ dành cho trẻ con.
The Red Turtle – Câu chuyện về con người, tình yêu và cuộc đời
Ra mắt nửa cuối năm 2016, The Red Turtle mang một vẻ đẹp vừa Á Đông huyền bí vừa cách tân Tây Phương. Dưới sự chắp bút tài tình của Ghibli Studio cùng đạo diễn Michaël Dudok de Wit (đạt giải Oscar cho phim ngắn Father and Daughter), The Red Turtle đưa người xem một tấm màn nhung huyền ảo, nhiều lớp nghĩa đầy thu hút, mê hoặc.
The Red Turtle là câu chuyện về con người. Bộ phim kể về một người đàn ông bị trôi dạt vào đảo hoang sau cơn bão và tìm cách trở về bằng những chiếc bè tự chế. Nhưng mỗi lần bè vừa ra khơi lại bị đánh chìm bởi một chú rùa đỏ. Quá tức giận, người đàn ông nhân lúc rùa đỏ lên bờ, lật ngược mai rùa để nó không thể trở về biển khơi. Những ngày mắc kẹt trên đảo là chuỗi ngày anh hoài niệm quá khứ. Nỗi hoài niệm bén rễ vào trong mơ. Một cây cầu xuất hiện, anh thả mình bay qua đó, rời xa nơi cô hoang cực độ để trở về chốn xưa. Những người nghệ sĩ say sưa chơi đàn thoắt ẩn thoắt hiện như dòng nước tưới mát cho tâm hồn đang tuyệt vọng của anh. Đặc biệt, giấc mơ về linh hồn rùa đỏ bay lên giống như hồi chuông thức tỉnh lương tri người đàn ông. Khoảnh khắc anh bật tỉnh, níu kéo linh hồn đang bay lên của chú rùa chính là lúc anh quên đi những thù hận trước đó. Chân dung người đàn ông được khắc họa bằng hai mặt đối lập, vừa mạnh mẽ vừa yếu mềm. Mạnh mẽ trong hành động của một con người biết vượt lên số phận, chiến đấu để sinh tồn nhưng yếu mềm trong một tấm lòng bao dung, độ lượng.
The Red Turtle là câu chuyện về tình yêu. Bất lực vì không thể cứu rùa đỏ, người đàn ông ngày qua ngày chờ phép màu xảy ra. Và phép màu hóa ra có thật. Rùa đỏ bỗng hóa thành một cô gái. Kể từ đó, hai con người cô độc đến với nhau bằng sự huyền nhiệm của phép màu. Không một câu thoại nhưng họ yêu thương, đồng điệu nhau ngay từ phút giây đầu. Người đàn ông đẩy bè, người phụ nữ thả trôi mai rùa, dứt lòng với những điều bản thân khát khao, yêu quý nhất để chọn ở lại bên nhau. Hoang đảo nay đã không còn cô đơn. Cậu con trai ra đời khiến cuộc sống êm đềm của họ giống một bức tranh thủy mặc. Hóa ra, thứ tình yêu tưởng giản đơn đó lại khỏa lấp hết cô đơn, trống trải trong lòng người đàn ông. Anh đã lột xác, không còn là chàng thanh niên năm nào mà trở thành người chồng, người cha cùng vợ con vượt qua chuỗi ngày giông tố trên đảo. Tới một ngày, người con trai theo tiếng gọi trái tim vượt biển cả để trở về, hai vợ chồng ở lại trên đảo tới già. Sau khi chồng mất, người vợ hóa thành rùa đỏ trở về chốn sinh ra. Hình ảnh rùa đi ra biển giống như đã hoàn thành sứ mệnh, sự xuất hiện của người vợ giống món quà thượng đế ban tặng cho người đàn ông giữa chốn cô quạnh.
The Red Turtle là câu chuyện về cuộc đời. Cuộc đời một người đàn ông từ khi còn trẻ cho tới già, trải qua đủ cung bậc cảm xúc. Có khát khao tuổi trẻ, tình yêu chân thành và bến đỗ bình yên hẳn là một cuộc đời không có gì tiếc nuối. Tuy nhiên, ở chừng mực nào đó, sự tồn tại của người vợ và người con giống phép màu khiến người xem khó tin. Có chăng họ là ảo ảnh xuất hiện trong mơ của người đàn ông? Hình tượng rùa đỏ trong phim mang nhiều lớp suy tưởng. Cô đơn giữa biển khơi, rùa đỏ tìm cách giữ chân người đàn ông để ở lại bầu bạn với mình. Sau này, khi rùa hóa thành người vợ, hình ảnh người vợ tượng trưng cho niềm mong mỏi thoát khỏi chốn cô đơn, có được hạnh phúc, có được một ai đó ở bên. Còn hình ảnh người con trai, đến cuối cùng vẫn lựa chọn về với cội nguồn cũng chính hình ảnh người đàn ông năm nào, khát khao được trở về với quê hương. Nhìn ở góc độ tổng thể, tất cả những hình ảnh kia đều phản ánh ước mong của cuộc đời. Hoá ra trong lòng mỗi người đều ẩn giấu một hoang đảo như thế, chứa đựng một góc cô đơn, một góc mong mỏi hạnh phúc, một góc muốn tự do bay nhảy, một góc lại muốn gần người.
The Red Turtle là phim hoạt hình không thoại, mọi cảm xúc của nhân vật đều bộc lộ qua âm thanh khóc, cười, gào thét giữa khung cảnh thiên nhiên bao la của núi rừng, đại dương. Sử dụng hình ảnh màu nước truyền thống cùng những bản vẽ tay được chăm chút tỉ mỉ, bối cảnh phim tuy đơn giản mà đẹp đến vô ngần. Với sự tham gia của nhà soạn nhạc Laurent Perez del Mar, những tổ hợp âm thanh nhịp nhàng vừa tạo liên kết trong mạch cảm xúc nhân vật vừa giúp người xem chìm đắm trong sự lung linh, huyền ảo. Kết phim, có người tâm đắc rút ra chân lí, có người vẫn loay hoay tìm cách cắt nghĩa. Vốn dĩ phim của Ghibli là như vậy, luôn đem lại những suy ngẫm chưa chắc đã có lời giải đáp, chỉ có cảm xúc băn khoăn còn đọng lại. Cảm xúc ấy chính là thứ khiến một bộ phim sống lâu hơn, và sự huyền bí trong The Red Turtle đã làm được điều đó.