Ông từng nói, “Mọi người nói về việc nhập niết bàn, nhưng chúng ta đã ở đó rồi.” Ông đã ở đó rồi.
Thích Nhất Hạnh, nhà sư có ảnh hưởng lớn trên thế giới, đã qua đời vào thứ Bảy vừa qua, tại thành phố Huế, Việt Nam. Là tác giả, nhà thơ và giáo viên xuất sắc, ông tin vào cái mà ông gọi là “Phật giáo dấn thân,” áp dụng các nguyên tắc Phật giáo vào các vấn đề xã hội cũng như cuộc sống hàng ngày.
Bài viết này trích dẫn lại một vài suy nghĩ của ông – được rút ra từ các cuốn sách, bài phát biểu và các cuộc phỏng vấn đã xuất bản.
❤ Về sống chậm
🌍 “Không cần phải chạy, gắng sức, tìm kiếm hay ganh đua. Cứ như bình thường thôi. Cứ hòa mình vào khoảnh khắc, vào nơi này, vậy đã là sự thực hành thiền định sâu sắc nhất. Hầu hết mọi người không tin rằng chỉ cần đi bộ như thể chẳng biết đi đâu như vậy là đủ rồi.”
🌍 “Đức Phật nói, ‘Việc tu hành của ta là luyện tập sự không tu hành.’ Điều đó thật có ý nghĩa. Hãy bỏ hết mọi ganh đua. Cho phép bản thân được nghỉ ngơi.”
🌍 “Mọi người nói về việc nhập niết bàn, nhưng chúng ta đã ở đó rồi. Sự không mục đích và niết bàn là một.”
🌍 “Nhiều người trong chúng ta đã chạy cả đời. Hãy tập dừng lại.”
❤ Về cái chết
🌍 “Nỗi sợ lớn nhất của chúng ta là khi ta chết đi, ta trở thành hư không. Nhiều người tin rằng, sự tồn tại chỉ là tuổi thọ từ lúc ta được sinh ra hay thụ thai cho đến thời điểm ta chết đi. Chúng ta tin rằng mình sinh ra từ khư không và khi ta chết đi, ta trở thành hư không. Nên ta tràn nhập nỗi sợ và sự hủy diệt.
Đức Phật có cách hiểu rất khác về sự tồn tại của chúng ta. Ngài hiểu rằng sinh và tử chỉ là những ý niệm. Chúng không có thật. Việc ta tin chúng là thật sẽ tạo ra ảo tưởng mạnh mẽ gây đau khổ cho ta. Phật dạy rằng không có sinh, không có tử, không có gì đến, không có gì đi, không có giống nhau, không có khác biệt, không có cái tôi vĩnh viễn, không có sự hủy diệt. Ta thì nghĩ rằng ‘có.’ Nên khi ta hiểu rằng ta không thể bị hủy diệt, ta sẽ thoát khỏi nỗi sợ. Đó là một sự nhẽ nhõm tuyệt vời. Ta có thể tận hưởng cuộc sống và cảm kích nó theo một cách mới:
Cơ thể này không phải là tôi. Tôi không bị giới hạn trong cơ thể này. Tôi là cuộc sống không có bất kì đường biên nào. Tôi chưa bao giờ được sinh ra. Và tôi không bao giờ chết đi.”
❤ Về thiền định
🌍 “Hít vào, và nói, ‘ở đây, ở kia.’ Thở ra, ‘lúc này, bây giờ.’ Dù chúng là những từ khác nhau, chúng mang nghĩa hoàn toàn giống nhau. Tôi đã đến đây, tôi đã đến trong hiện tại. Tôi là nhà ở đây. Tôi là nhà trong hiện tại.”
🌍 “Vì vậy, khi ta thực hành thiền định hoặc thiền hành (thiền trong lúc bách bộ), đừng gắng sức. Hãy cho phép bản thân giống như viên đá cuội kia: nghỉ ngơi. Viên đá nằm nghỉ ở đáy sông và không làm gì cả. Khi ta bách bộ, ta nghỉ ngơi. Khi ta ngồi, ta nghỉ ngơi.”
🌍 “Thiền là trở về nhà với chính mình. Ta học cách cảm sóc những thứ xảy ra bên trong ta, và ta biết cách chăm sóc những thứ xảy ra xung quanh ta.”
🌍 “Cứ như bình thường thôi. Cứ hòa mình vào khoảnh khắc, vào nơi này, vậy đã là sự thực hành thiền định sâu sắc nhất.”
❤ Về chiến tranh
🌍 “Chúng ta biết rõ rằng máy bay, súng và bom không thể xóa bỏ những nhận thức sai lầm. Chỉ có những lời yêu thương và sự lắng nghe với lòng trắc ẩn mới có thể giúp con người sửa chữa những nhận thức sai lầm. Nhưng những nhà lãnh đạo của chúng ta không được huấn luyện theo kỉ luật đó, và họ chỉ biết dựa vào lực lượng vũ trang để xóa bỏ chủ nghĩa khủng bố.”
🌍 “Chuẩn bị cho chiến tranh, trao cho hàng triệu đàn ông và phụ nữ cơ hội thực hành giết chóc cả ngày và đêm trong trái tim họ, chính là gieo hàng triệu hạt giống của bạo lực, giận dữ, chán chường và sợ hãi, và chúng sẽ được truyền lại cho các thế hệ sau.”
🌍 “Thực hành hòa bình và hòa giải là một trong những hoạt động quan trọng và mang tính nghệ thuật nhất của con người.”
❤ Về chánh niệm
🌍 “Với chánh niệm, ta có thể hòa mình vào hiện tại để chạm đến những điều kì diệu của cuộc sống trong khoảnh khắc đó.”
🌍 “Nhiều người đang sống nhưng không chạm được vào phép màu của sự sống.”
🌍 “Hãy uống trà một cách từ từ và cung kính, như trục quay của trái đất – từ từ, đều đặn, không vội vãi tiến đến tương lai. Sống đúng khoảnh khắc này. Chỉ có khoảnh khắc này là cuộc sống.”
❤ Về khổ đau
🌍 “Chúng ta có xu hướng chạy trốn khổ đau và tìm kiếm hạnh phúc. Nhưng, sự thật là, nếu chưa đau khổ, ta sẽ không có cơ hội trải nghiệm hạnh phúc thực sự.”
🌍 “Đạo Phật dạy chúng ta đừng cố chạy trốn khổ đau. Ta cần đối mặt với khổ đau. Ta cần nhìn sâu vào bản chất của khổ đau để nhận ra nguyên nhân của nó, điều gì đã làm nên đau khổ.”
🌍 “Mọi người rất khó để buông bỏ khổ đau. Vì sợ hãi những điều chưa biết, ta thường chọn những khổ đau quen thuộc.”
❤ Về nỗi sợ
🌍 “Hầu hết chúng ta đều trải qua một cuộc đời đầy những thời khắc tuyệt vời và khó khăn. Nhưng đối với nhiều người, ngay cả khi đang vui nhất, nỗi sợ vẫn ẩn sau niềm vui đó.”
🌍 “Sự không sợ hãi không chỉ là điều khả dĩ, nó còn là niềm vui tột cùng. Khi ta chạm vào được sự không sợ hãi, ta tự do.”
❤ Về hạnh phúc
🌍 “Không có đường dẫn đến hạnh phúc – hạnh phúc chính là đường.”
Nguồn: The New York Times