Breaking Bad – Remember My Name

Sau 5 năm, với năm mùa phim liên tục, cuối cùng bộ phim truyền hình Breaking Bad đang đến những tập cuối cùng đã vỡ òa trong hạnh phúc khi giành được giải phim truyền hình chiếu trong khung giờ vàng của Mỹ (Primetime) tại lễ trao giải dành cho truyền hình Emmy, một giải thưởng danh giá được đánh giá tương đương với giải Oscar của truyền hình Mỹ. Một cái kết hoàn toàn có hậu cho bộ phim truyền hình đã làm mưa làm giá trên màn ảnh nước Mỹ và thế giới. Chủ nhật này, ngày 29/09/2013, tập cuối cùng của bộ phim này sẽ được chiếu. Hành trình của một nhà giáo nghèo bị ung thư trở thành tên tội phạm khét tiếng sẽ đến hồi kết thúc. Bắt đầu từ năm 2008, mỗi năm một phần phim, Vince Gilligan cùng với hãng truyền hình AMC với khả năng sáng tạo tuyệt vời đã tạo nên một tác phẩm truyền hình vô cùng đặc sắc, lôi cuốn, hồi hộp, nghẹt thở và ấn tượng.

Bộ phim kể về một gia đình trung lưu bình thường ở Mỹ, người chồng – Walter White (Bryan Cranston) là một thiên tài hóa học nhưng do thiếu cơ duyên nên chỉ có thể trở thành một giáo viên trung học bình thường. Người vợ – Skyler (Anna Gunn) đang mang thai đứa con thứ hai, trong đó đứa con thứ nhất – Walter Jr. (RJ Mitte) bị bệnh về não không có khả năng đi lại bình thường. Một ngày, Walter White phát hiện mình bị ung thư và chỉ sống được nhiều nhất là 2 năm nữa. Quá bế tắc và đau buồn, cộng thêm trách nhiệm của một người đàn ông của gia đình, Walter White đã quyết định cộng tác cùng học trò cũ của mình Jesse (Aaron Paul) – một gã thanh niên nghiện ngập tự chế đá (Meth – một loại thuốc kích thích gây nghiện) để bán sống qua ngày. Walter White với khả năng thiên tài của mình về hóa học đã chế được một loại đá màu xanh đặc biệt với độ tinh khiết gần như hoàn hảo gây một danh tiếng nhất định trong giới tội phạm. Từ đó ông đổi tên mình trong thế giới tội phạm đó thành Henseiberg – một cái tên mà dần dần “đẳng cấp” đã trở nên khét tiếng. Một sự trớ trêu khi anh em cọc chèo của ông, Hank Schrader (Dean Norris) là cảnh sát phòng chống ma túy. Chính vì vậy, cuộc sống ngầm và cuộc sống thường nhật của Walter White luôn có hai mặt hoàn toàn đối lập và gây ra những xung đột cũng như những bất ngờ không thể tránh được. Từ một người chỉ chế đá và không hề tham gia vào mạng lưới phân phối, Heisenberg/ Walter White đã trở thành một tên trùm tội phạm máu mặt sẵn sàng làm bất cứ điều gì để đạt được mục đích của mình, sao cho gia đình luôn được yên ổn và chu cấp đầy đủ. Cứ vậy, như lũ cuốn, như thác trào, Walter White và Jesse bị cuốn vào guồng quay của tội lỗi, danh dự, sự sinh tồn, tình yêu, gia đình…  Năm phần phim mà phần nào cũng đầy những xung đột tưởng như không thể tháo gỡ giữa những mối quan hệ gia đình và tội phạm, Vince Gilligan đã đưa khán giả truyền hình vào một mê hồn trận đầy quyến rũ mà nếu ai lỡ xem từ tập đầu tiên dường như không thể dứt ra được.

Khi đã nhúng chàm dường như ta không thể tẩy rửa nó. Walter White, tất cả mọi điều ông làm đều với mục đích tốt đẹp là vì gia đình mình, vì các con. Ông luôn đã nghĩ sẽ chỉ cần đủ một số vốn nhất định để cho các con vào đại học, để người vợ của mình Skyler không phải cực nhọc khi ông không còn trên đời này nữa. Nhưng cuộc sống không đơn giản, đặc biệt là giới tội phạm càng không đơn giản, khi mà thị trường của thế giới ngầm đó luôn đã được bảo kê, được bảo vệ từ những tên trùm khác, mọi thứ ngoại lai khi tiếp cận nó đều bị đào thải nếu không trở thành một thành phần của mạng lưới đó. Chính vì vậy, ban đầu Jesse cùng vài người bạn chỉ định bán thứ đá của Walter White với quy mô nhỏ lẻ, nhưng không thể khi mà chất lượng đá của ông giáo già quá tốt đến mức trở thành một cái gai trong mắt các tên trùm. Chính vì vậy, khi đã chạm vào một mạng lưới tội phạm đó thì dường như cách duy nhất để tồn tại là tự khiến cho mình trở thành một tên tội phạm máu mặt. Với sự thông minh tuyệt vời, Walter White đã làm được. Nhưng mọi thứ luôn có giá của nó, mỗi lần ông thấy đủ và rút lui là một lần ông lại lún sâu hơn vào mạng lưới đó, ông lại để gia đình mình vào vòng nguy hiểm, để người em rể của mình càng căm hận cái mặt tối của mình hơn bao giờ hết. Sự hai mặt của Walter White, một người chồng hết mực với gia đình, mặt kia là một tên tội phạm không từ bất cứ thủ đoạn nào để bảo vệ tài sản do mình làm ra cho gia đình đó, khiến chính chúng ta người xem một cách tự nhiên rơi vào vòng xoáy giữa thiện ác, đúng sai. Vince đã khiến chúng ta không còn phân biệt được thiện ác nữa, chúng ta, dường như ai cũng trở thành người hâm mộ Walter dù cho sự độc ác của ông đã ngày càng trở nên không thể chấp nhận được. Vince đã đánh vào bản năng của mỗi cá nhân, khi cái ác luôn là một phần của bản ngã con người, cái ác của Walter có sự quyến rũ không cưỡng được. Căm hận và yêu mến đã trở thành ranh giới mỏng manh, luân lý đạo đức trở thành một hình hài yếu ớt, một cái bóng mà cảm tính không nhìn thấy và không cần nhận diện.

Ta ngưỡng mộ sự thông minh, khả năng đối phó với tình huống tuyệt vời và một cá tính mạnh bạo và đầy quyết đoán của Walter White. Nhưng ta thực sự thành sự cảm thương cho Jesse, cậu học trò nhỏ, những tưởng từ những tập đầu là một cậu thanh niên cứng đầu, khô khan, chỉ biết chơi bời phá phách bị gia đình ruồng bỏ. Jesse là một nhân vật thể hiện rõ nhất sự mất phương hướng trong xã hội của thanh niên, sự lạc lõng trong những mỗi quan hệ gia đình, xã hội. Ma túy, hút chích chỉ là cách Jesse thoát khỏi nỗi cô đơn của mình để tìm đến một hiện thực khác hư ảo và không quá nhiều toan chính của thế giới thực. Qua sự biến chuyển tâm lý tuyệt vời, qua mối quan hệ của Jesse và thầy mình – WW, Jesse ngày càng bộc lộ bản tính của một người đa cảm, một gã làm nhiều thứ nổi loạn chỉ để chôn dấu bản ngã yếu đuối của mình. Một kẻ thanh niên đơn độc, luôn tin tưởng vào người thầy của mình, mỗi lần phạm một tội ác là run rẩy, khóc lóc, và hoàn toàn suy sụp. Walter White đã không chiến đấu với phần tối của mình, để mình càng ngày càng lún sâu vào tội lỗi “lý do to hơn mục đích”, luôn luôn làm vì gia đình của mình, nhưng đôi khi đó chỉ là lý do ông nói ra với vợ mình, với Jesse để biện minh cho mục đích đầy tham vọng ở một người quá thông minh nhưng lại thất bại trong đời sống như ông. Còn Jesse đã luôn luôn chiến đấu với phần tăm tối của mình, luôn muốn một cách thành thực và đáng thương trở về lại cuộc sống bình thường. Jesse chưa bao giờ thực sự cần tiền, vì cậu không biết cách tiêu tiền, có tiền cậu đầu tư một hệ thống âm thanh siêu xịn, rồi rủ hết đám bạn bụi đời đập phá ngày này qua ngày khác. Không làm gì hơn, không thông minh hơn với tiền mình kiếm được. Với Jesse tôi nhận thấy cậu chỉ kiếm tiền vì chán ghét cuộc sống này, kiếm tiền vì tôn trọng và nghe lời WW, thương ông già ung thư sắp chết phải nuôi 2 đứa con của mình. Jesse nhạy cảm và sầu khổ, WW mạnh mẽ và không khoan nhượng. Hai tính cách đối lập ở hai độ tuổi chênh lệch, kết hợp lại với nhau đã tạo thành một sự hoàn hảo trong mâu thuẫn. Vince Gillian đã để một cái kết hợp lý phù hợp với tính cách của cả hai người. Gieo nhân vào gặt quả đấy, cái giáo lý tưởng như đơn giản của nhà Phật lại ảo diệu vô cùng khi có thể áp dụng vào nhiều nơi trong đời sống này.

Nhưng sẽ không đánh giá hết được sự ngưỡng mộ của khán giả dành cho Walter White nếu không nói về những kẻ thù ông phải đối diện, kẻ phân phối thuốc phiện nhỏ lẻ Krazy-8, tên trùm tội phạm với mạng lưới phân phối thuốc phiện rộng khắp vùng New Mexico Gus Fring trong lốt một ông chủ chuỗi nhà hàng gà rán điềm đạm, thông minh và tốt bụng. Mike – gã sát thủ trầm tính, lạnh lùng, già nhưng đầy kinh nghiệm, Todd cùng người chú Jack và băng nhóm phát xít của mình… Tất cả những kẻ tội phạm đó, ban đầu đều nằm ở chiếu trên và đều chi phối cuộc sống của WW  và Jesse. Nhưng như ông cha vẫn nói, một núi không thể có hai hổ. Khi mà Heisenberg quá thông minh, khái tính và tham vọng thì xung đột với những kẻ tội phạm chuyên nghiệp là không tránh khỏi. Chỉ vì ông có sự siêu phàm trong lĩnh vực hóa học nên ai cũng cần và giữ lại mang sống nhưng rồi đến lúc khi họ thấy con hổ Heisenberg khó thuần và nguy hiểm họ đều muốn tống khứ ông đi. Nhưng, lúc này, sự tài trí, khả năng ứng biến với tình huống tuyệt vời, WW đã gây ra những bất ngờ đáng khâm phục khi đã một mình chống lại mafia như vậy. Tinh tế, mạnh mẽ, quyết đoán, và đầy nguy hiểm, Heisenberg đã biến mình thành cái tên gây nể trọng trong giới tội phạm vùng đó.

Còn vài nhân vật rất đáng nhắc đến nữa, tôi sẽ không phân tích mà chỉ nhắc tên họ như một sự hoài niệm về một series phim quá hay: tay luật sư Saul Goodman với khẩu hiệu “Better call Saul”, 2 tên ma cô Skinny và Badger, nhà hóa học vô cùng ngưỡng mộ WW Gale Boetticher…

Trong khi Vince Gilligan có sự thông minh và khéo léo trong xử lý kịch bản, thì dàn diễn viên chính là phần tiếp nối khiến bộ phim trở thành vô cùng xuất sắc như vậy. Chẳng thế mà Anna Gunn trong vai người vợ vừa đáng thương vừa đáng ghét Skyler đã dành được giải thưởng nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cũng tại giải Emmy vừa rồi. Một chút tiếc nuối cho Bryan Cranston khi bản thân ông với cách diễn tự nhiên và hóa thân vào nhân vật như thể đó chính là mình đã mang đến một nhân vật hấp dẫn đến nhường vậy đã không giành được giải. Nhưng có lẽ một vai diễn để đời và không thể quên trong lòng người hâm mộ là một giải thưởng đủ lớn cho ông. Mỗi nhân vật là một màu sắc riêng, một cá tính riêng, một bản thể đặc biệt tổng hòa trong một câu chuyện đầy những xung đột. Có lẽ chính vì vậy, nên bộ phim đã gây dựng nên rất nhiều những cá nhân tính điển hình, dù mạnh mẽ hay yếu đuối, dù độc ác hay hiền lành, sự đa diện trong một tác phẩm mà bối cảnh không lớn, Breaking Bad đã làm điều mà những bộ phim truyền hình kinh điển làm được, đó là cá tính nhân vật. Sự cộng hưởng từ sự xuất sắc của kịch bản, đến dàn diễn viên, đến các tuyến nhân vật khiến tôi cứ phải nhắc đi nhắc lại về sự hấp dẫn và quyễn rũ đến nghẹt thở. Sự trông chờ vào từng tập phim ở mỗi chủ nhật là một sự chờ đợi dài dẵng và đầy sốt ruột. Vì khuôn mặt căng thẳng của Walter White, vì những lời nói dối của ông, vì ý chí, quyết tâm, cộng với tham vọng ngày càng không có điểm dừng. Nếu Walter White tạo nên được một loại đá gây nghiện hoàn hảo, thì Vince Galligan đã tạo nên một phim truyền hình gây nghiện hoàn hảo cho khán giả.

5 mùa phim, không phải là dài so với nhiều bộ phim khác như Friends (10 mùa) tuy nhiên sự hấp dẫn và thu hút không hề kém cạnh. Breaking Bad đã trở thành hiện tượng, đã được gọi bằng những mỹ từ như “phim bộ truyền hình xuất sắc nhất moi thời đại”, “Một chất gây nghiện không thể cai”… Mọi mỹ từ đều trở thành vô nghĩa, vì nếu bạn bị cuốn vào nó, bạn sẽ không dứt được, bản thân đôi mắt, sự trải nghiệm của mình đối với một bộ phim truyền hình hơn rất nhiều những bộ phim truyền hình của Hàn Quốc, Trung Quốc chiếu nhan nhản trên truyền hình nước nhà, vì nó mang đến một thế giới, một thế giới nơi mà bản ngã của mỗi người không thể thắng được định mệnh, dù cho bản ngã đó mạnh mẽ đến mức nào.

PS: Tôi thích tập cuối, không phải vì nó đầy những bất ngờ, đầy những điều đáng ngạc nhiên và gây sốc. Vì tập cuối trôi đi nhẹ nhàng, tiếng ho khan không dứt cộng với bộ mặt nhợt nhạt của WW khi căn bệnh ung thư tái phát ngày càng mạnh đã thể hiện ngày tàn của đế chế Heisenberg. Nhưng Heisenberg là một gã không bao giờ bỏ cuộc với người mình yêu và với kẻ thù của mình. Vince đã tạo ra một cái kết có những vô lý có thể chấp nhận được, để Henseiberg/ Walter White làm nốt công việc của mình. Tôi thích cách ông lôi hai tên ma cô đầu đường xó chợ xuất hiện từ phần 1 vào tập cuối đó, cách Jesse trả được cái hận của mình, cách những kẻ thù của Walter White phải hiểu khi đứng trước mặt ông và dù ở đâu họ cũng không thể quên được tên ông “Remember My Name”, và chúng ta cũng vậy. Breaking Bad là một trải nghiệm tuyệt vời trên truyền hình mà sẽ hiếm có series nào có thể làm được.