Trong giai đoạn đầy ảm đạm của thị trường điện ảnh với những tác phẩm không đủ lớn để lôi kéo khán giả ra rạp, Đất Rừng Phương Nam như một điểm sáng thu hút sự chú ý của cả giới chuyên môn và dư luận chung. Dù mới chỉ chiếu 3 ngày nhưng phim đã thu về gần 45 tỷ, một con số rất đáng kể. Lại một lần nữa phim có sự góp mặt của Trấn Thành lại khuấy động thị trường. Dù phim còn nhiều hạn chế, nhưng không thể phủ nhận đây là một tác phẩm giải trí tốt.
Lấy cảm hứng từ tiểu thuyết của nhà văn Đoàn Giỏi, và cảm hứng từ sự phóng tác của tác phẩm truyền hình Đất Phương Nam của đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn, Đất Rừng Phương Nam của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng đã cải biên khá nhiều tuyến chuyện và nhân vật, để phù hợp hơn với một tác phẩm điện ảnh có thời lượng giới hạn, dù khán giả vẫn tìm thấy khá nhiều những cái tên quen thuộc như Võ Tòng (Mai Tài Phến), thằng Cò, ông Tiều (Tiến Luật), thầy Bảy (Hứa Vĩ Văn)…
Dựa trên hành trình đi tìm cha của chú bé An (Huỳnh Hạo Khang) sau khi mất mẹ cùng sự giúp đỡ của tay trộm vặt không gia đình Út Lục lâm (Tuấn Trần), đạo diễn có tham vọng lồng ghép trong đó tinh thần yêu nước, cũng như vẻ đẹp của vùng đất Nam kì lục tỉnh vốn đa dạng về văn hoá với nhiều dân tộc sống cùng nhau để cùng gây dựng nên sự bình yên của vùng đất này trước khi thực dân Pháp tới. Vẻ đẹp qua hành trình của An là những con kênh, những khu rừng, những khu chợ nổi, những số phận người, và những nghề nghiệp khác nhau đậm chất miền tây sông nước.
Bối cảnh được xây dựng tốt, nhiều đại cảnh, tạo cảm giác rất thích mắt qua góc máy của nhà quay phim Diệp Thế Vinh. Tuy nhiên đôi khi cái đẹp quá chỉn chu lại tạo cảm giác không thật và đơn điệu, khi các khung cảnh duy mỹ không có nhiều sự thay đổi về bố cục, cũng như sự khác biệt nhiều giữa các bối cảnh trong hành trình của An.
Là một phim hành trình, điểm đặc sắc nhất là sự chờ đợi một sự chuyển biến tâm lý của nhân vật chính, khi nhân vật chính đã trải qua rất nhiều biến cố để trưởng thành, điều này không thấy ở An, có chăng, nếu đặt Út Lục Lâm lên làm nhân vật chính, thì ta có thể thấy được sự biến đổi của một tên trộm vặt vốn chỉ quan tâm đến bản thân, trở thành một người sống có tình có nghĩa và sẵn sàng hy sinh cho người khác. Điều này khiến khán giả hơi khó tập trung và theo dõi hành trình của An, do nhân vật An vốn rất đặc sắc trong bộ phim truyền hình trước kia, đã bị chìm hẳn so với Út Lục Lâm. Trong một chia sẻ, biên kịch có nói về thủ pháp xây dựng kịch bản này, An không biến chuyển về tính cách nhưng An đã tác động để thay đổi tâm lý của những người xung quanh An. Tuy nói vậy, nhưng điều này không được thể hiện đủ tốt, sự tác động của An lên những người xung quanh còn yếu ớt và thiếu thuyết phục.
Đất Rừng Phương Nam có khá nhiều lời thoại về lòng yêu nước, về việc chống lại thực dân Pháp đô hộ, mang đến đau thương cho mảnh đất Nam kì. Tuy nhiên, cái yêu nước được kể trong phim chưa mang lại nhiều cảm xúc, do bộ phim có quá nhiều nhân vật, và những cái chết của họ, sự hy sinh vì nghĩa lớn của những tổ chức yêu nước tự phát không chạm được vào khán giả vì khán giả gần như là chỉ biết rằng họ chết vì đất nước, còn khán giả chưa kịp hiểu người đó là ai, tính cách ra sao, chưa xây dựng được những cảm xúc sơ khởi để khiến những sự hy vọng đọng lại nhiều ý nghĩa hơn.
Nhưng dù vậy, Đất Rừng Phương Nam là một tác phẩm giải trí đáng xem. Hình ảnh được đầu tư kĩ càng, diễn viên làm tròn nhiệm vụ của mình, những phân cảnh chiến đấu cũng được thể hiện khá hấp dẫn như những phim thuần về hành động, và âm nhạc của Đức Trí đã dẫn dắt cảm xúc theo bước chân của bé An một cách tròn trịa. Bộ phim sẽ còn tiếp phần 2 theo như nhà sản xuất chia sẻ. Rất hy vọng rằng khi đó, những điểm chưa được ở trên sẽ có thể được cải thiện để bộ phim mang lại nhiều cảm xúc hơn.
Một tác phẩm như Đất Rừng Phương Nam là một sự dũng cảm của ê kíp sản xuất trong một nền điện ảnh còn non nớt. Phim có kinh phí lên tới 50 tỷ, trong khi ở thị trường Việt Nam những tác phẩm 20-30 tỷ đã có thể gọi là những phim bom tấn Việt. Quy mô sản xuất lớn vậy là những trải nghiệm chưa có nhiều của cả ê kíp sản xuất, nên những khung hình của Đất Rừng Phương Nam đang chiếu quả là một sự nỗ lực rất cần khuyến khích như những bước đà để điện ảnh phát triển.
Điện ảnh vốn là một thể loại hư hư thực thực, mang tính giải trí cao, nên hãy coi nó như một tác phẩm nghệ thuật của người làm nghệ thuật, để họ mặc sức tưởng tượng trong một khuôn khổ cho phép của luật pháp, chứ không nên đánh đồng nó là một sản phẩm giáo dục và tái hiện đúng hiện thực khách quan. Tư duy đó quả là đi ngược lại mọi hiểu biết về điện ảnh.
