Sang đến thế kỉ 21, những câu chuyện phim đã thật khó để làm cho đơn giản, thay vào đó, các biên kịch và đạo diễn luôn cố gắng tìm kiếm sự sáng tạo, tìm kiếm những câu chuyện ly kì nhất có thể để kéo lôi sự chú ý của khán giả đến những thước phim của mình trong một kỉ nguyên của công nghệ và có quá nhiều công cụ giải trí khác nhau trong nhà hay bên ngoài xã hội. Nên đôi khi, quay trở về thời kì xưa cũ, với những thước phim xa xưa mang lại cảm giác thuần khiết của điện ảnh, nơi kĩ thuật không phô bày sự choáng ngợp của mình, chỉ có hai thứ hiện hiển lên vô cùng rõ ràng và đặc sắc: Đạo diễn và kịch bản.
Double Indemnity là một trong những bộ phim đầu tiên của đạo diễn Billy Wilder, người được biết đến nhiều nhất có lẽ là với bộ phim hài kinh điển Some Like It Hot và một vài tựa phim mà có lẽ người yêu điện ảnh không thể bỏ qua như Sunset Boulevard hay The Apartement. Phim được đề cử 7 giải Oscar, trở thành một trong những bộ phim noir đáng xem nhất của một thời Hollywood xưa cũ.
Vài thông tin cơ bản để kích thích các bạn bật lên bộ phim trắng đen ra đời vào năm 1944 với một câu chuyện khá đơn giản về âm mưu bảo hiểm khiến hai kẻ “yêu nhau ngay cái nhìn đầu tiên và trở thành những kẻ giết người cũng ngay cái nhìn đầu tiên đó”.
Neff (Fred MacMurray) là nhân viên bán bảo hiểm có một cuộc sống cá nhân buồn tẻ nhưng là một người thành công trong công việc mà anh ta chọn làm, một nhân viên bán hàng năng nổ, được việc và mang về nhiều doanh thu cho hãng. Trong khi đó, Phyllis (Barbara Stanwyck) là một người phụ nữ trẻ tuổi, có đôi phần lẳng lơ. Chẳng thế mà ở lần đầu tiên gặp Neff tại nhà riêng khi Neff đến thuyết phục chồng cô ta gia hạn bảo hiểm oto, cô ta đã đi ra từ phòng tắm với chiếc khăn tắm hờ hững và một đôi mắt nhìn xuống đưa tình. Ít nhất là Neff thấy vậy, và ngay lập tức Neff đã muốn gặp lại cô ta trực diện mà không bị chiếc cầu thang cách trở.
Buổi gặp đầu tiên đó được Neff kể lại qua điện thoại, cả bộ phim là một chuỗi dài những hồi tưởng của Neff, anh đang kể cho Keyes – cấp trên của mình, câu chuyện về việc anh ta là kẻ giết người. Trực diện, thẳng thắn và không cần nhiều chiêu trò để giấu đi cái quan trọng nhất của một bộ phim rùng rợn “kẻ giết người là ai?” Cái rùng rợn ở đây là việc kẻ giết người đã tự tiết lộ chính mình, và vì sao, cái cuộc gặp gỡ định mệnh, thuần “sét đánh” đó lại mang đến một vụ giết người.
Ngay tại cuộc gặp gỡ đầu tiên, bằng những câu thoại “thả thính” (ngôn từ hiện đại), cả hai đã đưa khán giả vào một chuyện tình sét đánh và đầy âm mưu. Phyllis là một người phụ nữ cực kì sắc sảo, chỉ với vài câu hỏi của Neff, “vòng chân cô thật đẹp”, “tôi có kinh nghiệm 11 năm trong ngành bảo hiểm”… Bộ óc đằng sau mái tóc vàng đã đánh động được ngay hai thứ, “anh ta thích mình” và “anh ta có thể lợi dụng”. Double Indemnity đặc biệt suất sắc ở khâu viết thoại, những lời thoại đã được hai diễn viên thể hiện vô cùng sinh động và ẩn chứa rất nhiều ý nghĩa, đồng thời, nó cũng cho thấy vì sao Phyllis và Neff dễ rơi vào lưới tình của nhau đến vậy
Thử 1 đoạn nhé:
Phyllis: Anh Neff, sao anh không ghé qua đây vào 8h30 tối mai?, Ông ấy sẽ ở đây.
Neff: Ai cơ?
Phyllis: Chồng tôi, chẳng phải anh đang rất nóng lòng muốn gặp ông ấy sao?
Neff: Đúng vậy, mà tôi quên khuấy mất, nếu cô hiểu ý tôi.
Phyllis: Có giới hạn tốc độ ở bang này đấy anh Neff, chỉ 45 dặm một giờ thôi.
Neff: Oh, vậy tôi đã chạy bao nhiêu vậy ngài sĩ quan?
Phyllis: 90 dặm đấy.
Một màn tán gái rất tỉnh, và một người phụ nữ nhìn lên người đàn ông, đầy tự tin, mắt không chớp. Phyllis tin rằng cô đã nắm thóp được Neff, còn Neff, không giống một gã đàn ông yếu thế, anh ta đang làm chủ cuộc chơi mèo vờn chuột này.
Như các phim thuộc thể loại Noir (phim đen) của Hollywood, nơi nhân vật chính trở nên yếu đuối trước người phụ nữ anh ta yêu, và trở thành một hình ảnh “phản diện” đáng thương hơn đáng ghét. Double Indemnity là một trong những phim đầu tiên thuộc thể loại này và nó mang đến một nhãn quan hoàn toàn khác về nhân vật chính, và thậm chí cho đến tận thời hiện đại, trong hầu hết các tác phẩm điện ảnh, nhân vật chính có những phẩm cách tuyệt vời, thì ở đây Neff không hề có những phẩm cách đó, anh ta nuôi đứa con gái của gã đàn ông anh ta giết sau khi thông đồng với vợ của ông ấy để nó được nguôi ngoai, một toan tính hơn là một điều gì đó của sự cảm thông và lo lắng. Neff thuần tuý là một người đàn ông lý trí. Và sau cái hành động giết người đó, anh ta cũng hiểu rằng, anh ta đã bước gần đến cái chết với trực giác của anh ta đến nỗi cái tình yêu sét đánh vị kỷ lúc đầu đã gần như biến mất.
Và nữ chính cũng vậy “Không, em chưa bao giờ yêu anh Walter, không anh, không ai cả. Trái tim em mục ruỗng. Em lợi dụng anh như anh nói. Ý nghĩa của anh chỉ có vậy. Cho đến một phút trước đây, khi em không thể bắn phát súng thứ hai”.
Có lẽ điều duy nhất chân thành của bộ phim, đến từ vị cấp trên của Neff, người đã nhờ “gã đàn ông nhỏ bên trong trái tim” của ông ta để tìm ra được thủ đoạn giết người chiếm đoạt bảo hiểm một cách vô cùng tinh vi của Neff và Phyllis. Điều chân thành đó chính là câu nói mà tôi đặt ở tựa đề của bài viết này “Tôi cũng yêu ông” của Neff.
Neff: Ông biết vì sao ông không thể khám phá ra vụ này không Keyes? Tôi sẽ nói cho ông biết. Vì cái gã mà ông đang tìm kiếm ở quá gần ông – ngay phía bên kia bàn làm việc của ông thôi.
Keyes: Gần hơn thế nhiều, Walter.
Neff: Tôi cũng yêu ông.
Xem Double Indemnity là xem hai con cáo đang vờn nhau, xem hai kẻ vị kỷ đang dùng tình yêu để lấp đầy nhau, để lợi dụng nhau và để cảm thấy mình đang sống bằng trái tim buồn chán của chính mình. Với những câu thoại cực kỳ xuất sắc, cùng nhà quay phim John F. Seitz, bộ phim đã mang đến một không khí ám mùi âm mưu từ đầu đến cuối, để chúng ta chứng kiến một âm mưu giết người tinh vi, một mối quan hệ phức tạp, những góc máy được đặt khoé léo hướng từ dưới lên, thẳng từ góc nhìn của nhân vật, những góc nghiêng, và những góc thể hiện sự căng thẳng được “diễn đạt” hấp dẫn để bộ phim không nhàm chán trong mỗi cảnh quay.
Một fact thú vị tôi tìm được trên IMDB là đạo diễn Billy Wilder ban đầu muốn biên kịch Raymond Chandler (là nhà văn, và đây là lần đầu tiên ông viết kịch bản) viết thoại sao cho gần sát nhất với lời thoại từ tiểu thuyết gốc của James M. Cain. Chandler không đồng tình, và chỉ khi Billy Wilder cho người đọc to thoại của Cain, ông mới thấy Chandler đúng, vì thoại của Chandler sâu cay và mang tính diễn ngôn điện ảnh hơn rất nhiều.
Double Indemnity, xứng đáng là một bộ phim chúng ta nên xem bất cứ lúc nào chúng ta có thể.
