Vào năm 1940, gần 400 ngàn quân đồng Minh mắc kẹt ở biển Dunkirk của Pháp căng thẳng từng phút để đợi được cứu thoát. 77 năm sau, Nolan làm một bộ phim về sự kiện đó. Và vào lúc này, khi ngày ra mắt phim gần kề, khán giả cũng hồi hộp mong đợi được xem phim của ông – một trong những đạo diễn vĩ đại nhất thế kỉ 21, liệu Dunkirk là một bản tráng ca tiếp theo mang lại đầy cảm xúc cho người xem như cách Nolan luôn luôn làm được trong 9 tác phẩm điện ảnh trước đó?
Dunkirk là một phim về đề tài chiến tranh, nhưng lại có thời lượng ngắn bất ngờ, chỉ 1 tiếng 47 phút, ngắn hơn rất nhiều so với tác phẩm gần nhất Interstellar, và ngắn hơn gần như mọi phim của ông trừ bộ phim đầu tay The Following. Điều đó, mang lại cho khán giả cảm giác hoang mang. Vì chiến tranh là một đề tài lớn, bối cảnh luôn luôn rất rộng, và đặc biệt với đề tài này, đạo diễn và biên kịch thường phải sử dụng rất nhiều thoại để xây dựng nhân vật cũng như giải thích bối cảnh. Rất hiếm phim chiến tranh có thời lượng dưới 2 tiếng. Những tác phẩm đỉnh cao như Apocalypse Now của Francis Coppola hay Saving Private Ryan của Steven Speigberg dài gần 3 tiếng. Nhưng chúng ta thường không bao giờ thấy nhàm chán vì độ dài, do phim chiến tranh gánh vác một sự mệnh đặc biệt để nói lên thông điệp phản chiến từ sự xấu xí đến những điều đẹp đẽ, nó gần như là một thể loại gần gũi và hoang đường nhất của loài người trong suốt nhiều thập kỉ qua.
Dunkirk là cuộc giải cứu vĩ đại nhất trong lịch sử. 338 ngàn lính đồng minh bị quân đội Đức bao vây và cũng từng ấy ngàn người được cứu sống. Chỉ cần tượng tưởng thôi, ta cũng có thể hình dung quy mô khủng khiếp của chiến dịch Dunkirk. Diễn viên James D’Arcy nói: “Bạn ở ngay đó với những người lính, ở ngay đó với những đứa trẻ, và bạn sẽ phải hỏi bản thân xem: Bạn phải làm gì bây giờ”?
Đó chính là điều mà Christopher Nolan muốn mang đến cho khán giả. Ông muốn mang đến một thực tế vô cùng căng thẳng “Đó là cực hạn giữa sống và chết và phải chạy đua với thời gian”. “Chúng tôi muốn mang đến cho khán giả một trải nghiệm vô cùng kịch tính, nhưng đồng thời vẫn tôn trọng lịch sử, cũng như mang đến tính giải trí và cảm xúc về một bom tấn thực sự”. Đó chính là phong cách làm phim của Nolan, ông luôn luôn muốn hài hoà tối đa tính hiệu quả của điện ảnh bằng việc mang lại sự giải trí và những giá trị tự thân của nghệ thuật bao gồm kĩ thuật làm phim và tính nhân văn.
Nolan muốn khán giả hiểu cảm giác lúc đó ra sao, con người ta phải đối diện như thế nào. Ông muốn mang đến một trải nghiệm độc nhất khi cho chúng ta một cái nhìn từ bên ngoài vào một sự kiến mang tính lịch sử với tầm vóc vĩ đại nhưng không máu me. Ông không muốn làm một bộ phim chiến tranh điển hình. “Nó không phải điều mà chúng tôi muốn nhấn vào, bộ phim chỉ phân loại cầm trẻ dưới 13 tuổi dù cho nhà sản xuất sẵn sàng để ông làm một phim với phân loại R (trên 17 tuổi). Chúng tôi muốn một sự kịch tính tối đa mà không dựa trên yếu tố giật gân, kinh dị. Nó căng cứng vì nhịp phim, vì áp lực gia tăng, và vì một kịch bản liên tục được đẩy lên cao trào.” Nolan nói:
“Đối với tôi, Dunkirk là một trong những kịch bản chạy đua với thời gian căng thẳng nhất mọi thời đại”.
Đây là lần đầu tiên Christopher Nolan chỉ đạo một phim dựa trên sự kiện có thật. Thế mạnh của ông luôn là tạo ra một thế giới riêng với phong cách làm phim riêng biệt mà trong đó nổi bật nhất là cách kể chuyện ngược với việc sử dụng rất nhiều phân đoạn hồi tưởng để xây dựng cốt truyện (Memento, The Prestige). Ngoài ra, việc xây dựng nhân vật chính luôn luôn có dáng dấp phản anh hùng, không thiện không ác, luôn luôn phải đối mặt với những mất mát của quá khứ để định hình con người hiện tại (The Dark Knight trilogy, Inception). Chính vì vậy, Dunkirk là một sự thử thách. Nolan không thể tự do sáng tạo nếu muốn tôn trọng lịch sử, đồng thời đây là một chiến dịch với quy mô quá lớn rất khó để Nolan xây dựng một nhân vật riêng biệt đi theo đúng phong cách của mình. Điều này hẳn sẽ thử thách rất nhiều vị đạo diễn tài ba này.
Nhưng Nolan vốn dĩ chưa bao giờ làm khán giả thất vọng. Ông sẽ cho khán giả ba điểm nhìn, trên đất liền, trên không trung và trên biển thông qua các nhân vật. Để từ đó, khán giả có một cái nhìn bao quát về tình hình lúc đó ở mọi khía cạnh. Tuy nhiên, chắc chắn ông sẽ không làm một bộ phim chiến tranh thông thường theo đúng mạch tuyến của thời gian. “Bạn biết đấy, chúng tôi rất khi nói theo đúng dòng thời gian, rất hiếm khi chúng tôi kể câu chuyện từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc một cách tuyến tính. Chúng tôi đang cố gắng làm xáo trộn nhịp tự nhiên của những bộ phim chiến tranh. Chúng tôi đang cố gắng làm nhiễu loạn nhịp điệu đã được thiết lập trong các bộ phim bom tấn”.
Nhưng dù cho thế nào đi chăng nữa, điều cuối cùng mà Nolan muốn chính là việc khán giả có thể hiểu trận chiến, bị cuốn vào cuộc giải cứu, và hoà chính cảm xúc của mình theo nhân vật, như cách ông vẫn làm từ bộ phim đầu tiên Following đến bộ phim gần đây nhất Interstellar.
Box: Trên một cuộc phỏng vấn gần đây, Nolan nói rằng ông không biết nam diễn viên chính Harry Styles rất nổi tiếng (là thành viên của ban nhạc One Direction) vì với ông điều đó không quan trọng. Quan trọng là ông đã hoàn toàn hài lòng với màn thử vai của Harry Styles. Đồng thời ông nói, ông luôn tin vào trực giác của mình như ông đã rất tin tưởng bản thân khi lựa chọn Heath Ledger vào vai Joker trong bộ phim The Dark Knight, mặc dù lúc đó, gần như tất cả báo chí đều phản biện sự lựa chọn của ông. Thời gian đã chứng minh trực giác của Nolan là đúng đắn.
