Nhân kỉ niệm 10 năm bộ phim được ra mắt vào ngày 19/3. Share lại bài viết cũ nhưng chẳng bao giờ cũ, vì tình yêu, khi nó đến, nó mang đến cả một tâm trí, tinh thần mới, cả thế giới là một màu mới, có thể màu tối, hoặc màu sáng, nhưng nó hoàn toàn khác biệt với tất cả mọi cảm giác khác. Tình yêu là tiếng rỉ rên thanh khiết và cao quý của tâm hồn loài người.
Chắc ai cũng nhận ra rằng không có gì là mãi mãi, ngay cả tình yêu. Đối với Edith Piaf đó là sự vĩnh cửu, nhưng đối với đa số những người khác, tình yêu, sự thật buồn là, nó sẽ đến một ngày mất đi ở hình thức này hay hình thức khác. Schopenhauer đã nói: “Kẻ anh hùng cho rên rỉ là xấu hổ, trừ rên rỉ vì tình; vì khi rên rỉ vì tình, không phải họ, mà chính là chủng loại rên rỉ” – để thấy được rằng việc yêu và đau khổ là cơn sốt thông thường của chủng loại người. Có lẽ ai cũng biết vậy, biết rằng đã đâm đầu vào một cuộc tình, đã yêu thì rồi sẽ có ngày sự trớ trêu của tình cảm sẽ biến tình yêu đấy thành địa ngục “Một người về đỉnh cao, một người về vực sâu” (Trịnh Công Sơn).
“Eternal sunshine of the Spotless Mind” đưa ra một giải pháp, đó là tạo ra một công ty có khả năng xóa đi kí ức của mình về môt đối tượng khác, biến cái dòng thời gian có người đấy bên cạnh trở thành hư không, ta lại sống tiếp cuộc đời ta mà coi như chưa từng có người đó xuất hiện. Kate Winslet và Jim Carey đóng vai 2 người yêu, Clementine và Joel. Như mọi cuộc tình khác, họ gặp nhau tình cờ trên bãi biển, họ nói chuyện, họ tìm được ở nhau sự đồng điệu của tâm hồn, tìm được ở nhau những sự thiếu hụt có thể bù đắp. Họ yêu nhau, sống với nhau, nhưng rồi sự đồng điệu rạn vỡ như vẫn thường thấy ở tất cả các đôi tình nhân trên đời. Họ bắt đầu cãi vã nhau, nghi kị nhau, đến một ngày Clementine – trong sự bồng bột của một người phụ nữ với cá tính mạnh và cảm xúc lúc nào cũng đầy tràn, quyết định tìm đến Lacuna để xóa hết kí ức đã và đang có về Joel. Tôi dám cá là trên đời này, có khối người sẵn sàng làm cái việc điên rồ là xóa đi kí ức về người mình yêu khi thất tình, khi đau khổ tuyệt vọng. Nếu ai đã yêu thì sẽ hiểu được cái địa ngục mà mình phải trải qua khi mất đi tình yêu đó. Joel thất vọng, chán nản và buồn bã khi phát hiện ra mình đã bị xóa, anh cũng tìm đến công ty đấy để xóa kí ức về Clementine như một cách trả thù.
Tiếp theo đấy, bộ phim là chuỗi những hình ảnh về mối tình của họ diễn ra trong đầu của Joel, những hình ảnh phản chiếu lại một lần cuối trước khi bị xóa hoàn toàn ra khỏi bộ não. Ban đầu khi những kí ức phiền muộn, cãi vã của 2 người hiện ra thì nó dễ dàng được Joel chấp nhận để máy móc xóa bỏ nó khỏi đầu, nhưng đến khi những kí ức ban đầu thuở yêu nhau trở về thì anh không còn dễ dàng chấp nhận nữa, mà cái tiềm thức trong anh bị đánh thức dậy, cái tiềm thức yêu thương Clementine tha thiết không chấp nhận bị xóa những kí ức đẹp đẽ đó. Anh đã phản kháng, đã tìm cách giữ lại hình ảnh tuyệt đẹp về Clementine. Nhưng làm sao anh thoát khỏi sự giăng lưới khắp nơi của máy móc đang thâm nhập vào não bộ và xóa dần đi kí ức có mặt Clementine của mình? Nói đến đây thôi không thì thành spoil mất.
Bộ phim đã mang về cho Charlie Kaufman giải thưởng Oscar danh giá dành cho biên kịch xuất sắc nhất. Kaufman – một người thích mang đến cho mọi người trải nghiệm bằng cách lôi khán giả chui vào đầu người khác để tạo dựng nên những thế giới siêu thực tuyệt đẹp. Và với Eternal Sunshine, ông đã rất thành công, được công chúng đón nhận và giới phê bình đánh giá cao. Kaufman kết hợp với đạo diễn Micheal Gondry đã mang đến một thế giới siêu thực nhưng không quá khó hiểu, một câu chuyện tình yêu đầy những biến động đời thường, những dòng thời gian diễn ra trong đầu óc của Joel không khó để nắm bắt và theo kịp mạch phim. Đấy vừa là lợi thế để được lòng người xem, vừa giúp cho cảm xúc người xem được trọn vẹn. Thủ pháp đơn giản của kịch bản và hình ảnh phim trong cả câu chuyện từ lúc bắt đầu xóa đến khi Joel tìm cách trốn khỏi sự xóa rất đơn giản, gần gũi, và giàu cảm xúc chân thật, khiến cho bộ phim siêu thực nhưng lại mang dáng dấp về sự biểu hiện của Salvador Dali, làm người xem vừa trầm trồ vừa dễ cảm.
Bộ phim siêu thực nhưng đầy chất hài hước, những sự hài hước ngây ngô, và dễ thương của tình yêu. Kaufman và Gondry đã khiến người ta nghĩ rằng đang theo dõi một tình yêu thực sự, một tình yêu đến từ một cô gái cá tính có những dị biệt trong cách sống, và một anh chàng hơi nhút nhát, rụt rè và đa cảm. Những khung cảnh lãng mạn, những trò hơi “bựa” mà hai người khi đã yêu nhau thì không còn xa lạ với nhau nữa và sẵn sàng phô ra hết những tật xấu của mình, rồi sự cãi vã đến từ những tình huống ngớ ngẩn nhất… Những dòng thời gian luân chuyển từ trong đầu của Joel ra đến hiện thực, từ những đoạn cãi vã cho đến quay về trước nữa khi họ vừa mặn nồng vừa tinh tế, vừa không khiến cho bước chuyển trở nên khô cứng mà mềm mại và đáng yêu vô cùng.
Tôi cũng đã từng yêu và chia tay, cảm xúc của tôi, tôi thấy rất đồng điệu với Joel. Bộ phim đã không còn đơn thuần là về 2 nhân vật chính yêu nhau nữa, mà bộ phim là sự trăn trở của niềm đau của cái sự luôn nhung nhớ, niềm đau của những kí ức vụn vỡ, những kỉ niệm đầy ắp, sự hạnh phúc đã từng tột cùng và cơn đau cũng đã lên đến tốt độ. Nhưng liệu một sự xóa bỏ kí ức có phải là giải pháp, có phải là điều mà ta nên làm? Tôi nghĩ chắc chắn không. Joel không phải vì tuyệt vọng mà đi làm việc đấy, chỉ là do Clementine đã đẩy sự tự ái và lòng tự trọng của anh lên quá cao khiến anh mất lý trí mà tìm đến công ty xóa kí ức. Và khi nhận ra giá trị của tình yêu mình đã có, anh tìm cách chối bỏ chính cái sự xóa bỏ mà anh tìm đến đó. Anh chạy, chạy nhanh ra khỏi những vùng kí ức bị vây hãm và đang bị xóa đi một cách tàn nhẫn.
Tình yêu không phải là một trò chơi, càng không phải là cái gì có thể can thiệp bằng máy móc hay thượng đế nào cả. Tình yêu đến cho ta tất cả những hạnh phúc mà không ai có thể mang lại, hạnh phúc nằm ngoài những định lượng của các mối quan hệ xã hội. Chính vì vậy, thật khó chấp nhận nếu khi người ta được nhận ngần ấy hạnh phúc, người ta lại quay ngoắt và sợ hãi khi cũng ngần ấy đau thương người ta phải nhận, đó là cái công bằng gần như duy nhất giữa cho và nhận. Tình yêu không chỉ nằm ở bề nổi của trái tim, nó còn chạm tận vào tiềm thức, và chiều sâu thăm thẳm của tâm hồn. Chính vì thế Kaufman đã phát kiến ra một cái máy nhưng chính ông cũng phủ nhận cái máy đấy, phủ nhận sự xóa bỏ một tình yêu sâu đậm. Joel khi tỉnh dậy sau sự trị liệu xóa bỏ, đã chạy đến Montauk một cách vô thức và không thể lý giải. Clementine cũng vậy, cô chạy đến đấy trong sự trống rỗng của linh hồn cần có nơi nào đó mà trong tiềm thức mách bảo cô phải đến.
“Eternal Sunshine Of The Spotless Mind – ánh dương vĩnh cửu của một tâm hồn thanh khiết” – ánh dương vĩnh cửu của một tình yêu tuyệt đẹp. Tình yêu, trong cái tồn tại nhất thời và thiên biến của nó, nó vẫn để lại cái gì đó sâu bên trong những người yêu nhau một cái dấu, một vết rạn mà mãi mãi không thể xóa bỏ. Thông qua cái vết rạn đấy, sự trải nghiệm và hạnh phúc chiếu ánh sáng của mình qua đó. Mảnh thôi, nhỏ thôi nhưng đủ để khiến cho trái tim con người trở nên luôn luôn nồng ấm và tươi sáng. Chúng ta đau, nhưng sau cơn đau đó chính là Eternal Sunshine.
How happy is the blameless vestal’s lot!
The world forgetting, by the world forgot.
Eternal sunshine of the spotless mind!
–Alexander Pope–
