Chưa bao giờ coi trọng nhạc Rock khi nó được thể hiện bằng tiếng Pháp. Cái thứ tiếng của sự lãng mạn và nhẹ nhàng tinh tế đó dường như quá khó để thể hiện với hầu hết mọi thể loại của Rock, trong sự hoà điệu của trống, guitar, Bass… Với tiếng Pháp, ta nghe ra một thứ nhạc của sự lạc lõng giữa volcal và âm nhạc. Chẳng thế mà Ý (Rock Progressivo Italiano) hay Đức (Krautrock) đều có dòng nhạc Prog Rock riêng gắn mác của mình, nhưng Pháp thì không.
Nhưng tất nhiên, bất cứ điều gì cũng có ngoại lệ. Harmonium là ngoại lệ đó. Band nhạc folk progressive Rock đến từ Canada đã thực sự khiến tôi bỏ bớt định kiến của mình. Và khi album Si On avait besoin d’une cinquieme Saison trở thành một trong những album nhạc Progressive Rock yêu thích nhất, tôi mới nhận ra rằng, tiếng Pháp trong sự tinh tế tuyệt diệu của ngôn từ và cách phât âm, đầy kiêu hãnh và đẹp đẽ thì chỉ có sự đơn giản đầy mê hoặc của Progressive Rock mới có thể khiến người nghe mê hoặc. Không nhiều người Pháp làm được điều mà Harmonium làm được.
“Nếu chúng ta cần mùa thứ 5” pha trộn giữa Jazz với Piano, folk musique của tiếng ascoustic guitar tinh tế và mê hoặc, progressive với âm sắc sáng và giàu chất thơ của Piano, và âm nhạc cổ điển của tiếng Flute, Clarinet, Harp… Một sự cộng hợp tuyệt vời. Nó tuyệt vời ngay khi bắt đầu với cái tên giàu trí tượng tượng, khiến cho album cho sức nặng của sự quyến rũ. 5 mùa, mùa thứ 5, mùa không lời, mùa của sự lãng du bất tận. Nếu bản concerto Four Seasons của Antonio Vivaldi, hay The Seasons tập hợp những bản nhạc dành cho Piano của Tchaikovski trong âm nhạc cổ điển là những bản nhạc hoàn hảo để miêu tả vẻ đẹp của thời gian luân chuyển trong năm thì “Si On avait Besoin d’une Cinquieme Saison” hoàn toàn có thể so sánh tương đương vị trí của nó trong dòng Progressive Rock, luôn nằm trong mọi bộ sưu tập về những album “tuyệt phẩm” của Rock mọi thời.
Hãy cho rằng thế giới có 5 mùa, trong đó mùa thứ năm là của trí tưởng tượng. Album bao gồm 5 bài hát, bắt đầu bằng mùa Xuân với ca khúc Vert (Green). Tiếng Flute mở đầu vô cùng quyến rũ, nó kéo người ta đi vào sự mê hoặc của bốn mùa trời và đất (tên sách của nhà văn Manrai Sandor). Âm nhạc đậm chất Folk – jazz, đơn giản, tinh tế và nhạy cảm. Mùa xuân lướt đi, trong tiếng nhạc ta cảm được hơi thở se lạnh trong những màu sắc tươi mới của tuổi trẻ, của màu xanh tươi.
Âm nhạc của album là thứ nhạc xuyên biên giới, xuyên quốc gia, là tiếng nói chung của trời đất hòa với tiếng hát đầy sức truyền cảm của Fiori – ca sĩ người Canada, chính vì vậy, ta không cần phải biết tiếng Pháp, hay đọc lời hát để nhận chân được giá trị của từng mùa qua giai điệu. Ca khúc thứ 2 “Dixie” là tiếng nhạc của mùa hè, âm thanh Ascoustic tuyệt vời vang lên vui tươi đầy nét nét sáng của bầu trời, khiến ta như muốn nhảy theo điệu nhạc. Nietsche từng nói rằng “Những người không thể nghe nhạc đều nhìn những người đang nhảy múa là những kẻ điên rồ”, vì bản thân những bản nhạc mang trong mình nội lực muốn bung ra ngoài và truyền vào người nghe. Một ca khúc folk gợi lên những giai điệu của nước Mỹ, ngắn và giản đơn.
Nhưng giai điệu đậm chất Prog phải bắt đầu từ Depuis l’automne. Điệu nhạc dịu xuống, flute lại một lần nữa nổi lên trên tiếng đêm của Piano, clarinet và harp hòa thanh thành một bản cổ điển mềm mại và buồn. Chỉ cần qua bản nhạc này, đã thấy Harmonium thực sự sánh ngang với Genesis, Pink Floyd, Yes trong sự hòa âm tạo nên độ rung vĩnh cửu cho tâm hồn người thưởng thức. Gần 11 phút trải nghiệm với những giai điệu không lời vô cùng tinh tế và sâu lắng để chuyển qua mùa đông En pleine Face (On full Face). Giai điệu thêm một lần chùng xuống, mùa đông của nỗi buồn, toát ra qua từng nốt nhạc. Sự hòa điệu mang sắc thái u tối. Bốn mùa trôi nhanh và chậm tùy theo cảm giác của mỗi người, trong đó sự kéo giãn của mùa thu là điểm nhấn của sự tinh tế và suy tưởng. Harmonium tặng chúng ta mùa thứ 5, mùa của tưởng tượng, mùa không lời nào diễn tả được histoire sans Parole (History without words) đúng như tên bản nhạc, cả ca khúc là những dòng chảy bất tận của sự hòa quyện âm thanh. Chúng ta nhắm mắt, hình dung ra bằng trí não mình xuyên qua những giai tầng khác nhau của thể thức và hòa điệu của âm nhạc để thấy được mùa thứ 5 của ảo ảnh siêu thực đó. Chất Progressive không phủ kín cả album mà mạnh dần lên qua các mùa, để đến bản nhạc cuối cùng, nó khiến cho những kẻ mê dòng nhạc này phải thổn thức vì cái đẹp và sự sâu lắng.
Nếu chúng ta cần mùa thư 5, thì nó sẽ như thế nào? Harmonium trong những giai điệu của mình mô tả cho ta biết một mùa thứ 5 như vậy, không lời, đầy những hình ảnh tượng tưởng mà ở đó mỗi người sẽ tự hình dung ra cho mình, để đánh dấu trong một chiều không gian khác, mùa thứ 5 xuất hiện, thời gian được cộng thêm, hay được tính lại, không ai biết, chỉ biết rằng ngoài Xuân – Hạ – Thu – Đông, có một mùa Sans Paroles. Nietsche có nói rằng: “Cuộc đời là một vòng lặp phẳng, mọi chuyện rồi sẽ lặp lại”. Sự hòa quyển của Piano, keyboard điện tử, ascoustic guitar… như để ta mê đi và dẫn dụ ta vào mùa xuân lúc nào không biết, như thế ta đang để chế độ repeat album, ta nghe lại, hay đó cũng chính là hành trình đi tiếp của ta vậy. Chính vì vậy, đôi khi ta chẳng cần sắp xếp album này vào bất kì thể loại nhạc gì, Folk?, progressive Rock?, Jazz? Nó đơn giản là cái đẹp và sự tinh tế của âm nhạc mà mọi đôi tai đều có thể thưởng thức, và “hưởng thụ” nó một cách tuyệt diệu mà âm nhạc vốn thường mang lại.
