Liệu có gì sai khi một người vì không được đáp lại lời tình yêu, tìm đến một đôi môi khác hòng mong muốn trái tim mình được khỏa lấp khỏi nỗi cô đơn? Tình yêu thì không ai nói được đúng sai, bộ phim Two Lovers của đạo diễn James Gray cũng không phán xét tình yêu, ông chỉ muốn mang đến một bi kịch mà trong bi kịch đó, ta thực sự bối rối vì sự lựa chọn của mỗi nhân vật, hay nói cách khác, cách nhân vật để trái tim mình dẫn lối một cách ích kỉ nhưng rất đời.
Câu chuyện vừa có chút lừa dối, có yêu đương say đắm, có chút vị kỉ và có đầy sự lãng mạn đẹp đẽ của tình yêu. Bộ phim mở ra khung cảnh mờ tối, trên đường đi bộ vươn ra sông ở Brooklyn. Một người đàn ông nhảy xuống sông với ý định từ sát, nhưng sau đó thay đổi ý định, trèo lại lên bờ và đi về nhà. Đó là Leonard (Phoenix Joaquin), một người đàn ông sống cùng bố mẹ mình, không phải lần đầu tiên có ý định tự sát, anh quá chán nản với cuộc đời sau khi chia tay người vợ sắp cưới của mình. Lo lắng cho con trai, bố mẹ Leonard có ý tác thành anh với con gái của gia đình người bạn tên là Sandra (Vinessa Shaw). Mối quan hệ của họ tiến triển tốt đẹp. Nhưng anh lại phải lòng người hàng xóm mới xinh đẹp vừa mới dọn đến cùng tòa nhà trung cư với gia đình anh, Michelle Rausch (Gwyneth Paltrow). Michelle là một cô gái sống nội tâm, phức tạp và mong manh. Cô đang yêu một người đàn ông đã có gia đình, người mà chưa sẵn sàng vì cô mà bỏ đi gia đình của mình. Từ đó, mối quan hệ chồng chéo của 4 người, trong đó trung tâm câu chuyện là nội tâm và cách xử lý của hai nhân vật chính Leonard và Michelle. Liệu điều gì sẽ xảy ra? Câu chuyện của James Gray, dựa theo tuổi thuyết “Những đêm trắng” (white nights) của Dostoievsky đưa chúng ta vào một không gian, bối cảnh và câu chuyện tình yêu đầy yếu đuối và rắc rối như vậy.
Leonard là một người đàn ông nhạy cảm, thích chụp ảnh, thất nghiệp và đang phụ giúp gia đình quản lý cửa hàng giặt là. Sự tan vỡ của mối tình sắp đơm hoa kết quả đã khiến anh suy sụp gần như hoàn toàn. Anh gặp Sandra, một cô gái dịu dàng, dễ nhìn và có phần đơn giản, đó như là một người lấp chỗ trống hơn là một người có thể khiến anh rung động ngay từ lần đầu tiên như cách anh không rời mắt nhìn Michelle. Có lẽ khi nhìn thấy Michelle, anh thấy không chỉ vẻ đẹp của cô gái tóc vàng, có khuôn mặt gầy, sáng và quyến rũ, anh còn nhìn thấy ở cô một tâm hồn cũng mỏng manh như anh, cũng dễ dàng suy sụp như anh, cũng yếu đuối và trắc trở như vậy. Michelle thì khác, cô cũng nhìn thấy ở anh một người giống mình, nhưng cô chỉ đặt anh ở vị trí người bạn tâm giao, một người cô có thể đi chơi, nói chuyện, an toàn và ấm áp.
Câu chuyện không phải như một kiểu đuổi bắt tình yêu, nó giống như những mối tơ duyên chồng chéo và có phần khó xử. Sandra đến với Leonard, nhưng cái duyên của anh với Michelle lại xen vào giữa. Leonard, yêu Michelle, tình yêu đó của anh ngày càng lớn và tưởng chừng như có thể vứt hết tất cả đẹp theo cô, nhưng anh và cô có duyên mà không có phận. Hay đúng hơn, Michelle chỉ cần anh ở vị trí của một người tình khi cô sụp đổ vì nghi rằng người đàn ông mình yêu, đã không chịu bỏ gia đình dù cho cũng rất yêu cô. Căn hộ của cô là của người đàn ông đó, tất cả mọi thứ cô có, ngay cả tình yêu của cô cũng dành hết cho người đàn ông đó. Không có nhân vật nào đóng vai kẻ xấu, người “lừa tình” trong câu chuyện này cả. Họ đến với nhau, người nọ đến với người kia, nhưng không ai thực sự biết trong lòng người đó đang nghĩ và muốn gì. Leonard sẵn sàng phơi bày ruột gan với Michelle, nhưng lại kìm giữ và dối lòng đối với Sandra. Michelle đối với người đàn ông có gia đình cũng thật lòng vậy, và có chút che giấu đối với Leonard.
Trong cả bộ phim, có những thời điểm họ là người tình, như tiêu đề phim Hai người tình (Two Lovers), nhưng họ là những người tình không thuộc về nhau. Họ đâm vào nhau, rồi làm loãng ra những định mệnh khác. Leonard, sẽ không tìm lại được cảm xúc yêu như anh đã từng có nếu không có Michelle, còn Michelle sẽ không thể tìm được chỗ khiến cho mình dịu bớt cơn đau nếu không có Leonard. Con người ai cũng ích kỉ. Leonard chẳng bao giờ kể về Michelle cho Sandra, có lẽ anh sợ hoặc anh biết cái tình yêu hoang dại của mình dành cho Michelle sẽ sớm kết thúc. Còn Michelle mặc dù đã cố gắng cho Leonard hiểu về tình cảm của cô dành cho người đàn ông kia, nhưng dường như cố gắng đó có một sự yếu ớt rất phụ nữ, không muốn mất đi người yêu thương mình hết mực như vậy.
Sự luẩn quẩn của tình yêu trong cả bộ phim, khiến đôi khi ta tự hỏi bản thân mình về chính mối tình của mình, nó đánh thức trong ta sự suy tâm về tính vị kỉ của mình, về tính đúng sai của đời sống tình cảm. Khi Michelle tưởng chừng mất đi người đàn ông kia, cô đã thấy sự chân thành của Leonard và gần như đã chấp nhận anh đi vào đời sống của cô. Cảnh quan hệ tình dục của họ trên sân thượng, trong nước mắt của Michelle, trong tình yêu của Leonard là một cảnh ám ảnh, nó ám ảnh vì con người dường như cô đơn quá, sự cô đơn khiến họ tìm đến nhau một cách đầy đau đớn và thiếu cân nhắc như vậy. Để rồi kết phim, chiếc nhẫn của Leonard định mua cho Michelle, chiếc găng tay của Sandra tặng Leonard, những vật vô tri, nhưng cái gì sẽ đánh động vào tình cảm của Leonard, anh có sự lựa chọn không, hay đơn giản, anh quá ích kỉ và anh chọn cái chắc chắn sẽ thuộc về mình?
Joaquin Phoenix với khuôn mặt khiến người ta liên tưởng đến những nhân vật trong các vở kịch bi Hy Lap xưa. Đôi mắt luôn luôn u buồn, khuôn mặt trùng xuống, đôi khi như trẻ con, đôi khi chỉ là một gã đã lớn nhưng chưa trưởng thành, nên luôn luôn lạc hướng trong cuộc sống. Anh đã thể hiện rất sắc sắc với diễn của mình. Sự diễn xuất đó chạm đến tâm hồn người xem như thể chúng ta đang trò chuyện với chính anh, trong cuộc sống mà tình yêu đối với anh là quan trọng hơn hết thảy. Sự xuất sắc cua Joaquin đi kèm với khuôn mặt và những giọt nước mắt của Gwyneth Paltrow trong vai Michelle mang đến sự khắc khoải, dư vị đẹp nhưng buồn đến nao lòng của tình yêu.
Nếu biết rằng Dostoievsky là bậc thấy của phân tích tâm lý nhân vật, những trang viết của ông vô cùng tinh tế và sâu sắc trong việc phân tích cách con người hành xử với nhau và với chính mình trong chuyện tình cảm, trong các mối quan hệ xã hội để thấy rằng kịch bản phim của đạo diễn James Gray và Ric Menello đã truyền tải được phần nào những trang viết của Dostoievsky. Để từ đó, bộ phim được hình thành, trong sự xuất sắc của diễn viên, ta được theo dõi một câu chuyện tình lồng trong nhiều câu chuyện tình khác, để thấy nó, tình yêu, luôn đầy trái ngang, vị kỉ nhưng lại đẹp đến nao lòng.
Tạp chí Người Đẹp số tháng 3
