Bộ phim kết thúc, đứa trẻ chạy trên cát, bờ cát nguyên sơ trải dài bất tận bên bờ biển đâu đó thuộc Anh. Những tưởng đó là khoảng khắc hạnh phúc, cát này, biển này, và một đứa trẻ đang bước vào những ngày tháng rực rỡ nhất của thanh xuân. Nó hẳn đang nghĩ về cô gái nó yêu ở trường, nó hẳn chẳng có gì phải lo nghĩ đến chuyện tiền bạc vì bố mẹ nó vẫn chu cấp cho nó để nó tiếp tục sứ mệnh học hành nhằm tạo dựng một tương lai giàu có và vững vàng. Nó hẳn chẳng thèm nghĩ đến những đứa bạn đáng ghét, đến mùa hè nóng nực, đến những cái mụn đáng ghét trên khuôn mặt. Nó chạy trên cát, nó hạnh phúc. Đấy là điều mà bất cứ đứa trẻ nào cũng sẽ cảm thấy, khi chúng đang ở độ tuổi chín mọng của quả đào trong một khu vườn nước Ý.
Ấy vậy mà không, thực tế phũ phàng. Tình người kiệt quệ. Gia đình tan nát. Nó đang chạy trốn khỏi những điều tồi tệ mà cuộc đời đã mang lại cho nó kể từ khi nó chỉ là một đứa trẻ. Nó chạy khỏi tiếng súng đuổi riết bên tai, nó chạy khỏi nhà tù, chạy khỏi con người nhẫn tân đã đẩy tuổi thiếu niên của nó vào một nghịch cảnh mà đa phần chúng ta thật hàm hồ để hiểu. Nhưng ít nhất nó biết có một thứ tình người mà nó đang làm, dù cái tình này không phải dành cho con người, thứ danh từ to tát nhưng nhợt nhạt như một xác chết trôi trên dòng sông vào một ngày nắng gắt, trắng bợt và hôi thối. Mà đó là tình yêu, nó đang cố cứu tình yêu của mình. Một cử chỉ tối cao của việc chứng minh nó đã làm tròn vai của mình trong sự tồn tại của chính nó. Nó biết yêu.
Tôi khóc. Đôi khi tôi nghĩ, nước mắt chính là sự cô đọng lại của cảm xúc, nó giống như khi một lượng phân tử đủ lớn được liên kết lại nó sẽ tạo ra một vật thể hữu hình. Nước mắt chính là sự hữu hình hoá mà những cảm xúc bên trong của ta do sự tác động mạnh liệt của những sự việc ngoại cảnh mà tạo thành và đến một giới hạn nào đó, nước mắt ta cứ thế chảy ra, ta nghiến chặt răng mình, ta kìm nén một điều gì đó còn hơn cả nước mắt đang muốn vỡ bung bên trong thân thể, ta muốn hét lên, rồi kìm lại, rồi thở hắt ra như một đứa trẻ bị tủi thân vì ba mẹ chúng đã không yêu thương chúng đủ nhiều.
Tôi thương chúng nó, những Rosetta thời hiện đại, một mình cố gắng vật lộn với cuộc sống vốn vô tình và xem thường những cá nhân nhỏ lẻ vô dụng đối với xã hội. Rosetta chạy, chạy qua những con đường đầy oto đậu hai bên, đầy con người, ấy vậy mà cô đang đói, đang thèm một bữa ăn ngon, thèm được ở trong một căn phòng ấm. Xã hội hiện đại, không có nghĩa nó đủ lớn để chứa được tất cả và công bằng với tất cả. Những đứa trẻ như Oliver Twist, như Rosetta, như James, như Alyssa… tại sao chúng lại phải chịu một số phận như vậy?
Tết đến gần, một đứa nhỏ cầm theo sấp vé số đi đến nơi tôi ngồi. Mua cho con. Tôi lắc đầu. Tôi không biết vì sao, tôi muốn mua cho nó. Nhưng tôi lắc đầu. Chú không mua. Tôi mệt. Dòng suy nghĩ rơi bất tận vào nỗi buồn, sự cô đơn, tình yêu nhỏ nhoi không đủ sức cứu Rosetta khỏi phải đi ăn trộm, không cứu James thoát khỏi họng súng. Tôi như một kẻ thất bại, một kẻ đứng bên đường, thương bà già đang cố gắng đi qua đường khi xe cộ đi lại như mắc cửi, nhưng tôi không tiến đến gần để đưa bà sang. Tôi chỉ đứng nhìn, và nghĩ, cuộc đời khốn khổ, ai cũng chỉ có duy nhất một cách là tự mình làm sao thoát khỏi những nghịch cảnh mà mình đang gặp phải. Tôi nghĩ, quay lại đi con, rồi chú sẽ mua cho con mà. Nhưng đứa trẻ đã đi mất rồi chỉ vì tôi chỉ ngồi im và nghĩ. Tôi nghĩ, bà đợi con tí, con đưa bà qua, thì có người khác đưa bà qua rồi. Tôi nghĩ.
Vậy là tôi phát hiện tôi đã hơn 30 tuổi rồi. Đã trưởng thành, đã phải có sự nghiệp, phải có gia đình rồi. Ấy vậy mà chưa. Tôi chỉ ngồi và nghĩ. Rồi tôi khóc vì những đứa nhỏ đang phải chịu cảnh khốn khổ. Tôi thương những người già tôi thấy phải ngủ ở trên cầu, dưới gầm cầu, dưới những mái che tạm không thể nào tránh được nước khi mưa xuống. Tôi thấy mình thật tệ, luôn bị cuốn vào chuỗi những suy nghĩ bất tận về nhân sinh, để rồi giống như anh chàng khoả thân ngồi bên bờ biển trong tranh của Flandrin, gục đầu trên hai đầu gối và một ngày hoá thành tượng đá không chừng, và có lẽ tôi sẽ giống bức tượng người suy tưởng của Godin hơn chăng?
James chạy trên bờ biển. Alyssa gào khóc ở xa. Hãy cho chúng tôi được yên. Tôi nghe thấy tiếng lòng của hai đứa. Còn tôi muốn về nhà. Tôi muốn nhìn vào đôi mắt của em, rồi ôm em thật chặt. Thế giới kinh khủng này, may mà có em. Tôi muốn khóc cho cạn kiệt hết đi những cảm xúc đang ứ đầy trong mình. Đôi khi, tôi nghĩ, quá nhiều cảm xúc là một điều khiến mình luôn day dứt và bất an về cuộc đời biết nhường nào. Nhưng biết làm sao?
