Tôi có đọc ở đâu đó của một nhà phê bình rằng, Nolan đã thổi một hồn mới vào cho series Batman, và quả thật cái hồn đó đã thực sự khiến người hâm mộ bộ Comic phải bái phục và kính nể. Ở Skyfall cũng vậy, dưới bàn tay tinh tế của Sam Mendes (đạo điễn của Revolutionary Road, American Beauty), Jame Bond đã có một cái hồn thật đẹp, ấn tượng và khác. Không chắc liệu Sam có làm tiếp phần sau không, nhưng tôi cũng có chung quan điểm về phần này.
Điệp viên 007 trong quan niệm của hầu hết mọi người đó là một điệp viên có những đồ chơi khủng từ siêu xe, đến súng, các thiết bị chiến đấu và phòng vệ đặc biệt, mọi người thường thích xem cái đoạn đấy, cái đoạn mà James Bond được mấy tay phát minh ngố ngố của MI6 giới thiệu các thiết bị vũ khí, do thám… Và sau đó James Bond sẽ cặp kè với một em Bond girl cực kì xinh đẹp và bốc lửa như em Eva Green hay Harry Berry chẳng hạn. Và rồi vì là điệp viên nên anh sẽ đi điều tra, xâm nhập vào các nơi nguy hiểm, đóng giả thành một quý ông lịch lãm, giàu có, tán gái như thần… Rất tiếc là rất ít những thứ như vậy suất hiện trong Skyfall, bộ phim thứ 23 về điệp viên trứ danh 007. Nhưng không phải vì thế mà Bond không còn là Bond và Skyfall là “Bầu trời sụp đổ”.
Đoạn đầu phim đúng chất James Bond, anh xuất hiện trong bóng tối trong một căn phòng nơi mà đồng nghiệp bị giết khi thi hành nhiệm vụ ở thành phố Istanbul (sau Taken II giờ lai đến Skyfall lấy bối cảnh ở đấy, bao giờ mới đến Việt Nam). Rồi sau đó là màn hành động nghẹt thở truy đuổi kẻ đã lấy cắp ổ cứng chứa dữ liệu tuyệt mật của MI6. Có truy đuổi bằng Oto, rồi Motor, rồi đuổi nhau trên tàu, chiến đấu tay đôi trên nóc tàu đang chạy… những trường đoạn hành động quá quen thuộc trong các bộ phim James Bond trước đó, nhưng lần này, Bond girl nữ (một đồng nghiệp ở MI6 đi cùng yểm trợ), dưới sự ra lệnh của M. bắn trượt trúng vào James Bond, anh rơi xuống dòng sông bên dưới… Cứ tưởng rằng đấy chính là tiêu đề film “Skyfall” – kết thúc cho một huyền thoại. Nhưng không phải tiếp đến là opening credit, một bản credit tuyệt vời dưới nhạc nền của bài hát “Skyfall” do Adele thể hiện, có ám chỉ đến việc James được cứu và còn sống.
Ngoài đoạn đầu đậm chất 007 nhất còn thì tiếp theo, đó là phim 007 của Sam Mendes. Sau nửa thế kỉ khi lần đầu tiên 007 xuất hiện, bộ phim này chứa đựng nhiều ý nghĩa về việc Bond có nên tiếp tục tồn tại, tiếp tục được sử dụng khi mà một thế hệ mới với công nghệ mới đang thể hiện mình mạnh mẽ như vệ tinh, hệ thống máy tính siêu thông minh… mà Q (Ben Whishaw) – phụ tá của Bond đại diện hơn là một anh điệp viên lỗi thời uống Martini, đi xe siêu sang và giỏi tán gái. Ở đoạn khi 007 được cho là bị giết nhưng đang nghỉ dưỡng ở một nơi nào đó bên bờ biển, ta thấy rõ sự mệt mỏi, già cỗi, và thương tích ở Bond. Ta không còn bắt gặp hình dung một lãng tử mạnh mẽ đầy những kĩ năng chiến đấu nữa, chẳng thế mà anh đã không vượt qua được bài kiểm tra thể lực và tinh thần sau khi quay về lại trụ sở. Nhưng M đã cho ta một câu trả lời hoàn hảo về việc lờ đi cái bản báo cáo kiểm tra 007 đã không đạt. M đưa 007 trở về chiến tuyến, tìm ra kẻ đang giữ ổ đĩa cứng bị mất và đứng đằng sau nhiều vụ giết các điệp viên mật khác. Và M (Judi Dench) chính là nhân tố chính cho câu chuyện phim này. Không chỉ đơn thuần xuất hiện vài cảnh trong các phim trước, ngay từ đầu phim M đã xuất hiện với vai trò của mình như một người chỉ huy từ trung tâm đầu não đến mọi quyết định của các điệp viên, như ngày từ đầu phim khi M ra lệnh quyết đoán cho điệp viên Eve nhắm bắn mặc dù xác suất trúng vào James là rất cao. Và chính ở cái vị trí và tính cách đó mà M đã tự tạo cho mình một kẻ thù không đội trời chung, một đặc vụ cũ dưới quyền Silva (Javier Bardem) – một cựu đặc vụ mà theo lời M là một thiên tài. Và chính Silva là nhân vật phản diện chính đối đầu với James trong phim. Silva cho tôi liên tưởng đến nhân vật Bane trong bộ phim mới nhất, The Dark Knight Rises của Nolan. Là một bộ óc cực kì thông minh, Silva đã lập ra một kế hoạch gần như hoàn hảo trong mọi bước đi để tiếp cận M, đồng thời ở Silva lại có cái gì đó điên điên, tưng tửng kiểu của Joker (the Dark Knight) rất thú vị. Và câu trả lời cho câu hỏi sao Bond vẫn hữu dụng được trả lời, khi mà Silva có thể xâm nhập vào các hệ thống máy tính tối mật của MI6, điều khiển và kiểm soát chúng. Đến một thiên tài về máy tính như điệp vụ Q còn phải bàng hoàng, và thậm chí cuộc họp nội bộ của bộ trưởng với các nhân viên MI6 còn bị xâm nhập và tấn công thì sự thông minh, phán đoán nhanh nhạy, và dũng cảm của 007 là điều cần hơn bao giờ hết. Đúng như đoạn trên tôi có nói, bộ phim không có nhiều các đoạn đi điều tra, phá án,… cả bộ phim gần như là sự truy đuổi, Silva tìm cách tiếp cận M, Bond tìm cách tiếp cận Silva, rồi Silva truy đuổi cả 2 đến tử địa Skyfall.
Giờ thì ta hiểu tại sao lại có cái tên này. Đây là nơi mà James Bond được sinh ra và lớn lên, một lâu đài tên Skyfall nằm ở Scotland. Thay vì để M cho các nhân viên an ninh của MI6 bảo vệ, thì James đưa M đến lâu đời thưở thiếu thời của mình vì anh biết MI6 giờ không còn là nơi an toàn nữa. Skyfall tất nhiên cũng vậy, với một kẻ thông minh như Silva thì việc tìm ra 2 người trốn ở đâu chỉ là vấn đề thời gian, và trận chiến cuối cùng của James cũng như của M đã diễn ra ở đấy. Đây là trường đoạn khá là cổ điển, nhưng nhiều cảm xúc. Hành động trong phim không nhiều, không dồn dập, nhưng tiết chế rất vừa phải, vừa đủ, và cũng đủ sức nặng cho một phim bom tấn để làm một bộ phim khá dài không bị nhàm chán vì kịch bản thông minh, khó đoán. Và thực sự bộ phim rất giàu cảm xúc. Cái cảm xúc mà một người làm những bộ phim kinh điển về cuộc sống thành thị với những cá nhân cô đơn mang vào phim này, màu phim buồn ngay cả khi 007 xâm nhập vào những nơi sang trọng nhất, với những nhân vật vật lộn với sự cay nghiệt của cuộc đời. Ngay cả Silva cũng vậy, cái điệu cười đầy mất mát, cái nụ cười quái thai bệnh hoạn nhưng đầy miệt thị, và M già cỗi phải dối diện với chính những quyết định của mình trong quá khứ, để rồi phải lê chân trong bóng tối, với vết máu thẫm đẫm quần áo.
50 năm tồn tại, đoạn kết phim vừa là lời từ biệt nhưng vừa là sự chào đón cho một James Bond không mới nhưng chắc chắn sẽ nhiều bản sắc hơn, và bộ phim cũng khẳng định một lần nữa một điều là điệp viên 007 không bao giờ lỗi thời trong mọi thế hệ.
