Một trong những yếu tố làm cấu thành một bộ phim khoa học viễn tưởng hay theo tôi đó là kịch bản thông minh, đơn giản nhưng bất ngờ, có những nhân vật và bối cảnh cứng nhắc và không coi trọng đạo đức, vô tình, nếu bạn không tập trung theo dõi thì bạn sẽ bỏ lỡ và đôi khi không thể hiểu bộ phim đang nói gì, những điển hình như: 2001 – A Space Odessey của Stanley Kubrick, Moon của Duncan Johns, Donnie Darko của Richard Kelly… Tôi đang nhắc đến một bộ phim khác Gattaca, sản xuất năm 1997 do Andrew Niccol đạo diễn.
Thời gian và không gian của phim không được đặt quá xa và viễn tưởng, nếu xét so với hiện tại bây giờ thì bối cảnh trong phim dường như sẽ là một tương lai gần như loài người càng ngày càng đạt được những bước tiến lớn về nghiên cứu Gen. Trong phim đấy là thời kì mà những kĩ sư nghiên cứu gen đã đạt được những buơcs đột phá lớn, họ có thể chọn lọc các bộ gen tốt nhất của cả bố và mẹ để thôgn qua thụ tinh nhân tạo tạo ra những đứa con mạnh khỏe, có những tố chất đặc biêt để thành công trong cuộc sống. Trong thời kì đó thì những đứa trẻ sinh ra theo kiểu truyền thống tự nhiên thì thường dễ bị bệnh tật, cơ thể suy nhược và chỉ là kẻ thất bại. Giống như Hitler chỉ chọn giữ lại những con người thượng đẳng, thuần chủng. Xã hội Mỹ trong phim được cầm đầu bởi các tập đoàn mà sự lựa chọn nhân viên của họ là chỉ chọn những người tốt nhất. Hãy xem cách mà Gattaca, một côgn ty nghiên cứu về không gian giống như Nasa, chỉ chọn những người được sinh ra bằng các bộ gen được chọn lọc mạnh khỏe và thông minh, họ xác minh những ngưoif đó thông qua kiểm tra máu, tất cả mọi thứ đều thông qua máu, và khi bạn là một người được sinh ra nhờ gen chọn lọc bạn sẽ được xác nhận là “Valids” (hợp lệ), còn nếu bạn sinh ra theo kiểu tự nhiên sẽ là “in-valids” (không hợp lệ), cách gọi đầy miệt thị, như cách mà phù thủy thuần chủng gọi người thường là bọn “máu bùn” trong Harry Potter. Chính vì lẽ đó nên không khí trong phim là một không khí máy móc, khô khan và lạnh lẽo, cái môi trường của Gattaca là những cái nhìn lạnh lùng, những câu chào xã giao, những nhân viên với bộ vét sạch sẽ nhưng vô hồn, một không gian sạch đến bệnh hoạn.
Từ cái bối cảnh xã hội đấy, Vincent một cậu bé sinh ra theo kiểu bình thường được dự đoán có 99% khả năng sẽ mắc bệnh tim mạch, đã không thể theo đuổi được ước mơ trở thành phi hành gia vũ trụ của mình, chính vì sức khỏe yếu như vậy nên bố mẹ cậu quyết định sinh thêm 1 đứa con trai theo kiểu thụ tinh nhận tạo như một cách an ủi mình, Anton, và cái tuổi thơ của 2 đứa trẻ song hành nhau đã cho ta thấy sự khác biệt nhưng có một sự khác biệt lớn hơn hết thảy giữa kieru sinh tự nhiên và chọn lọc nhân tạo, đó là ý chí, Vincent dù cho yếu hơn Anton trong mọi lĩnh vực, nhưng anh có đam mê và có một ý trí mạnh mẽ luôn muốn chiến thằng bản thân mình, khi anh lao vào cuộc chiến với cuộc sống để cứu đam mê của mình để chiến thằng bản thân mình, anh không giữ lại theo mình gì cả, anh bỏ hết, chỉ có anh và mục tiêu phía trước
“You wanna know how I did it? This is how I did it Anton: I never saved anything for the swim back.“. (Cậu biết vì sao anh làm được điều đó không? Anh làm nó như này này: Anh không bao giờ để lại sức để bơi ngược trở lại) (Khi mà Anton bơi thi với Vincent và đã sợ hãi khi bơi quá xa bờ, anh đã hỏi Vincent vì sao a làm được, vì sao a k sợ hãi mà quay vào bờ thôi).
Đó chính là điều mà Vincent đã làm khi bỏ nhà ra đi để bắt đầu thực hiện ước mơ của mình, ban đầu chỉ là một lao công (tất cả những In-valids đều chỉ được làm lao công) ở Gattaca, một khởi đầu cực thấp cho một ước mơ lớn lao. Và rồi anh cũng tìm được cách trà trội vào đội ngũ nhân viên của Gattaca và tiến dần đến ước mơ của mình. Dưới sự thỏa thuận của Jerome (Jude Law) – người đã từng là nhân viên hạng nhất ở đấy nhưng vì tai nạn bị què chân nên không thể tiếp tục làm việc, Vincent thay đổi nhân dạng thành Jerome thông qua việc lừa máy móc ở Gattaca bằng máu, nước tiểu của Jerome, và từ đó anh đường đường chính chính nằm trong những thành viên sẽ được bay vào không gian tiếp theo.
Tuy nhiên mọi việc không đơn giản như vậy, nơi làm việc của Vincent là một không gian lạnh, quy củ ngăn lắp với hàng loạt máy tính lắp như trong một thư viện, tất cả sách sẽ ngăn nắp nhưng trong đấy toát lên sự căng thằng trong từng ngày làm việc của Viencent/ Jerome giả, đó là việc phải cẩn trọng từng li từng tí không được để vương lại dù 1 sợi tóc, dù là những tế bào chết, bất cứ cái gì mà máy móc xác nhận anh là một In-valid, ngay cả khi anh trở nên quan hệ thân thiết với một nữ nhân viên ở đấy do Uma Thurman thủ vai, thì điều đó cũng trở nên vô cùng nguy hiểm vì sau một nụ hôn người đó có thể lấy mẫu dịch ở miệng để tìm hiểu triển vọng của người kia và dễ dàng phát hiện Vincent là giả. Sự căng thẳng đề phòng càng tăng cao khi viên quản lý của Gattaca bị giết, khi đó cảnh sát được huy động để tìm hiểu, định dạng kẻ giết người, Vincent đã gặp rắc rồi khi để rơi lại lông mi ở đấy…
Bộ phim miêu tả cách một người bình thường có khả năng làm những điều không thể khi người đó có đam mê, có quyết tâm và sẵn sàng làm hết sức mình để thực hiện điều đó, nội dung nhân đạo có vẻ đơn giản, nhưng cái cách những ý tưởng được triển khai như thể khi ta đi phượt trên những cung đường Tây Bắc vậy, quá trình đó rất đẹp thú vị và đầy mạo hiểm, và khi đạt được đích đến, khi Vincent thực hiện đưojc ước mơ ta sẽ thở phào nhẹ nhõm, đồng thời tim đập mạnh vì xúc động vì những trạng thái tình cảm đã trải qua. Là một bộ phim khoa học viễn tưởng, người ta sẽ nghĩ đến những thứ khá cao siêu hoặc là quái vật không gian, hoặc là những tàu vũ trụ khổng lồ những người ngoài hành tinh kì quái, nhưng bộ phim này khôgn quá cầu kì trong hai chữ “viễn tưởng” nhưng đủ mạnh làm cho người ta vừa thấy được công nghệ cao nhưng vừa kể một câu chuyện khôgn đi quá xa hiện thực, đấy là cách bộ phim cuốn hút từ những phút đầu tiên.