Downfall (2004)

6 triệu người Do Thái bị giết trong số 50 triệu người đã chết trong suốt thế chiến thứ 2, đế chế thứ 3 của Hitler đã trở thành nỗi ám ảnh khủng khiếp nhất trong lịch sự nhân loại vì sự tàn ác không có bút nào tả nổi. vậy mà những ngày cuối cùng trước ngày 8/5/1945 lịch sử, Hitler và bộ sậu gồm những kẻ thân tín nhất của mình trốn trong Bunker bên dưới Berlin đổ nát, tàn tạ với một đội quân trẻ em bị nhồi sọ những ý tưởng được cho là cao đẹp của Hitler mà chiến đấu với đội quân Xô Viết đang bao vậy Berlin tứ phía.

 

Downfall – một bộ phim do người Đức sản xuất được đạo diễn bởi Oliver Hirschbiegel đã mô tả lại một cách chân thực nhất 12 ngày cuối cùng của Hitler và của đế chế thứ 3 đó. Bộ phim bắt đầu bằng kí ức của Traudl Junge (Alexandra Maria Lara) – một thư kí được Hitler thuê năm 1942, qua lời kể của bà thì việc làm thư kí của Hitler là một việc đáng xấu hổ và bà không thể bào chữa cho sai lầm của mình khi mình còn trẻ với niềm tin ngây thơ và sự thiếu nhận biết về sự độc ác của chủ nghĩa phát xit. 12 ngày đó, bà đã luôn sát cánh và cảm thông cùng Hitler, luôn cảm thấy Hitler đáng thương và vĩ đại, có lẽ điều đó và sự tri giác về sự thật ở đoạn sau cuộc đời đã khiến bà mãi mãi ân hận. Một cách chân thực nhất, 12 ngày cuối cùng trong Bunker của Hitler, ông, kẻ thân tín nhất,  Magda Goebbels và những tướng lĩnh gần cận đã được mô tả ở khía cạnh con người nhất, họ đã được rũ bỏ hết khỏi hình tượng là những con quái vật ác động trong lịch sử thế giới, những con người đó, ở trong phòng họp chật trội, trong những hành lang chỉ được chiếu sáng bằng đèn điện dù bên trên đó mặt trời đang tỏa sáng, đang run rẩy, lo lắng, đang hồi hộp chờ đến hồi kết của mình, đang bối rối vì niềm tin vào vị Quốc Trưởng đang ngày càng mất trí của mình. Bruno Ganz trong vai Hitler chắc chắn là hình tượng gần Hitler nhất trong điện ảnh, tất cả những gì chúng ta được biết qua sách báo, truyền hình về Hitler đều được Bruno Ganz diễn lại một cách vô cùng xuất sắc, Hitler đó, trong ngày tàn của đời mình đôi khi mang đến cho người xem một sự thương hại một cách tự nhiên, sự thương hại một kẻ độc tài đang để tuột khỏi tay mình một cách không kiểm soát đế chế mà mình gây dựng, một kẻ độc tài tuyệt vọng luôn luôn ảo tưởng về ngày hắn có thể khôi phục lại một Berlin mới trên đống đổ nát mà người Nga đã gây ra, kẻ mà coi cái chết của dân chúng là tất nhiên, cái chết của người lính là điều cần thiết.

Những cảnh phim khi Hitler âu yếm con chó của mình, chụp ảnh cùng lũ trẻ con nhà Goebbels, tặng huân chương cho đội quân “trẻ em” là những hình ảnh mà ở đó ta thấy cái “người” nhất của hắn. Cái “người” đang rệu rã, khuôn mặt già chảy dài vì mệt mỏi, tinh thần hoàn toàn suy sụp. Hitler, kẻ đầu tàu của đế chế thứ 3 đang trong cơn hấp hối, những hy vọng ảo tưởng về vinh quanh phía trước, những mệnh lệnh mê sảng về những cánh quân sẽ đến giải vây cho Berlin, và cuối cùng khi tất cả hy vọng tan tành bởi những bảo cáo về những đội quân thất trận, Hitler đã chọn không phải đầu hàng mà tự sát, đén lúc này, một khía cạnh người khắc của kẻ độc tài lại được biểu hiện, đó là sự hèn nhát, sự hèn nhát khi bỏ mặc tất cả, bỏ mặc những vị tướng vì hắn mà không rời khỏi Berlin, vì hắn mà sẵn sàng hy sinh cả gia đình, một biểu tượng mục ruỗng và đổ sập, Bunker giống như địa ngục, nơi thần chết bủa vây trong sự hèn nhát của Hitler, hắn chết và sợ ngay cả xác thịt mình sẽ bị quân đồng minh bêu rếu, nên ra lệnh sau khi chết thì đốt xác mình. Bunker đó, trong những tia sáng cuối cùng còn chiếu từ cuối đường trời chuẩn bị tắt hẳn. Ngoài sự xuất sắc mà Bruno Ganz thể hiện, những diễn viên khác thể hiện Goebbels, vợ của Geobbels, người tình của Hitler, và các vị tướng cũng xuất sắc không kém, cánh tay phải của Hitler, Geobbels (Ulrich Matthes) và vợ đầu độc 6 đứa con còn trong sáng như thiên thần của mình và tự sát vì lý tưởng mù quáng, nhiều vị tướng cũng tự sát theo Hitler, nhiều người thức thời hơn thì đầu hàng vô điều kiện hòng cứu lại một Berlin đổ nát.

Những tiếng súng phản kháng yếu ớt phía trên thành Berlin của những đứa trẻ những tưởng chúng đang thể hiện lòng yêu nước, tôi lại nhớ đến cô gái Sophie Scholl trong bộ phim Sophie Scholl, một thanh niên trẻ yêu nước, một người nhận ra sự thật đằng sau cái dân tộc “Aryan” siêu đẳng của Hitler. Berlin ở trên thì đổ nát, ở dưới quân đội phát xít cũng nát bung bởi sự rệu rã. Downfall, một phim của người Đức, đã mô tả một cách không thể chân thực hơn, đã thể hiện một Hitler không thể thành công hơn, nỗi đau của thế chiến thứ 2 đổ lên đầu thế giới đã co lại trong nỗi đau còn lớn hơn của những người dân Đức, Hitler, mãi mãi là một vét sẹo lớn mà nước Đức không bao giờ có thể lành được, nó thấm vào máu của 6 triệu người Do Thái, và gần 50 triệu sinh linh khác đã chết trong 5 năm chiến tranh thế giới thứ 2.