Ngoạ Hổ Tàng Long (Crouching Tiger, Hidden Dragon) của Lý An đã dành được giải thưởng Oscar cho phim nước ngoài xuất sắc nhất, nhờ bộ phim này, mà Chương Tử Di trở thành một trong những nữ diễn viên hàng đầu của Trung Quốc lúc bấy giờ. Ngoạ Hổ Tàng Long mang tinh thần của những bộ phim võ hiệp phương Đông, mà ở đó đằng sau những màn đánh nhau, không phải là thiện và ác, chính tà, không phải để chiến thắng và dành chiến thắng, mà là tâm hồn của những cao thủ võ lâm, những kẻ chất chứa trong lòng tình cảm nhưng không thể để lộ ra ngoài vì cái kiêu ngạo của những tâm hồn tự do, mong tự do trong thời kì thị dân nửa phong kiến ở Trung Quốc.

Ngoạ Hổ Tàng Long không phải theo nghĩa đen là những cao thủ ẩn, mà nói về mối tình không thành, đầy trắc trở của Ngọc Kiều Long (Chương Tử Di) và La Tiểu Hổ (Trương Chấn). Thuộc thể loại kiếm hiệp tình cảm, bộ phim chất chứa những ẩn ức sâu nặng về những cấm đoán vô hình, cả bộ phim đè lên người xem bằng sự u buồn đến từ những con người cả đời đi tìm đạo cho mình, thứ đạo mà Lý Mộ Bạch (Châu Nhuận Phát) cho đến tận cuối phim mới thấy hối tiếc và thấu hiểu. Thứ đạo mà, cô gái ngang tàng, cố chấp như Ngọc Kiến Long cho đến tận cùng đã thấu cảm trong cái nhìn trống rỗng vào những tầng mây bay bên dưới núi Võ Đang. Tình là ngôn ngữ xuyên suốt cả phim, thấm vào trong từng đường kiếm, những ánh mắt nhìn nhau, giản dị mà chất chứa tình yêu và nỗi buồn.

Lý An đang chỉ đạo diễn xuất cho Châu Nhuận Phát

Lý Mộ Bạch muốn rửa tay gác kiếm, chàng quyết định tặng lại thanh Lục Mệch Kiếm của mình cho Tề Lão Gia ở Bắc Kinh thông qua Tú Liên, người con gái chàng rất yêu, nhưng vì tình nghĩa với người bạn đã khuất nên hai người chỉ yêu nhau thầm lặng mà không thể lấy nhau. Thanh kiếm bất ngờ bị một cao thủ lấy cắp, dù Du Tú Liên đã cố gắng ngăn chặn. Tuy nhiên, cô nghi ngờ người lấy cắp là Ngọc Kiến Long, một tiểu thư khuê các của tuần phủ đại nhân sắp đi lấy chồng. Khuôn mặt buồn, và non trẻ của Ngọc Kiều Long lấy được cảm tình của Du Tú Liên, ở hai người đàn bà, có điều gì đó như sự thấu cảm, những tâm tư tình cảm phải giấu kín. Khác nhau chỉ ở sự trải đời, khi Kiều Long hiếu thắng và ngang ngạnh, còn Tú Liên thì đằm thắm, điềm đạm và cương quyết. Tú Liên và Ngọc Kiến Long đại diện cho hai thế hệ, một thế hệ còn mang nặng truyền thống, không dám phá bỏ những rào cản phong kiến để tìm đến tình yêu dành cho mình, một thế hệ trẻ tự do, muốn tự do, muốn phá bỏ xiềng xích của ràng buộc, của điều tiếng. Một cô gái dám vì chiếc lược cô yêu thích mà đuổi theo kẻ cướp đến tận cùng.

Từ hai người phụ nữ đó, bộ phim dù có những yếu tố thù hận, và rất nhiều màn đánh nhau đẹp mắt vẫn nổi bật lên hai câu chuyện tình bao trùm cả bộ phim. Hai mối tình thuỷ chung, sâu đậm. Lý Mộ Bạch ở trên đỉnh cao của võ học vẫn không thể rũ bỏ chữ tình, chàng yêu Tú Liên bằng cả trái tim và tâm hồn, mối tình trọn đời trọn kiếp, cũng như La Tiểu Hổ, một chàng trai trẻ, tràn đầy sức sống, bất cần và tự do, chàng chỉ có một người phụ nữ duy nhất cho đời mình là Ngọc Kiều Long. Hai mối tình, một như những cơn gió tự do, thổi đến bất kì chiều nào nó muốn, mối tình còn lại thì bình lặng như dòng sông, chảy đến vô cùng vô tận, nhưng mãi mãi tuôn theo chiều chảy mà không thể thay đổi dòng. Bộ phim buồn, luôn luôn mang không khí khắc khoải và chờ đợi. Nó mang đậm tư tưởng phương Đông về những ẩn ức không thể, không dám nói thành lời, để từ đó, những cao thủ võ lâm không có cách gì khác là dùng đường kiếm của mình, múa lên điệu múa buồn bã của cuộc đời vốn quá nặng tình.

Lý An không chỉ giỏi khai thác tâm lý nhân vật để mang đến cho khán giả những trải nghiệm thực sự tuyệt vời về mặt cảm xúc đối với một phim võ hiệp, mà Ngoạ Hổ Tàng Long còn là một tác phẩm tinh xảo về mặt nghệ thuật võ thuật kiếm kiệp. Những trận đấu trong phim giữa Tú Liên và Ngọc Kiều Long, giữa Ngọc Kiều Long và Lý Mộ Bạch, đẹp như một bức tranh hữu tình, nó không có ác tính, không có sự hung hiểm, không có sự hằn học chết chóc. Những cao thủ đấu với nhau như ngọn gió vờn trên mặt nước để lại những vòng tròn, những gợn sóng. Họ đấu võ với nhau, nhưng thực sự họ đang muốn trút hết ra ngoài nỗi lòng của mình. Họ đang tự hoạ trong thiên nhiên nỗi buồn của bản thân. Đối với tôi, võ thuật trong Ngoạ Hổ Tàng Long luôn là một trong những màn võ thuật đẹp nhất trong lịch sử điện ảnh kiếm hiệp hoa ngữ. Vì nó chứa tình, chứa đời, chứa tự do, và chứa đựng ý chí muốn bứt ra khỏi số phận đã được sắp đặt cho mỗi người.

Dương Tử Quỳnh và Trương Tử Di trong phim

Những cảnh quay ngoại tuyệt đẹp, cái không khí diễm tình đầy bi ai, nhưng không phải không khiến người ta cảm phục và hy vọng, những diễn viên hoá thân hoàn hảo vào nhân vật để bộc lộ nhân tính một cách sắc sảo, khiến mỗi vai diễn có sức nặng, có thần thái, và có triết lý sống riêng biệt. Ngoạ Hổ Tàng Long vì thế luôn là một trong những tác phẩm tốt nhất của Lý An, cũng như tốt nhất trong thể loại võ hiệp Trung hoa. Bộ phim, mang trong mình tinh thần của văn hoá Á Đông, nhưng cũng chứa đựng những nét phương Tây để nó vượt ra khỏi châu Á, để trở thành một trong những bộ phim châu Á thành công nhất ở châu Âu và Mỹ, điều mà sau Ngoạ Hổ Tàng Long khó có phim nào làm được, nhất là với chủ ý rất thuần chất Trung Hoa như Võ Thuật.

Trên cuộc đời vốn đầy nỗi buồn, và dằn vặt. Có một người tình để chỉ cần làm một bóng ma luẩn quẩn bên người ta yêu cũng là một điều hạnh phúc. Lý Mộ Bạch, cuối cùng cũng hiểu ra điều đó để thanh thản. 

Comment