Chúng ta đã xem quá nhiều phim nói rằng trẻ con luôn nói sự thật, những đứa trẻ càng ở độ tuổi nhỏ thì càng không thể nói ra những điều mà không đúng như chính chúng chứng kiến. Vậy sẽ thế nào nếu chúng cũng biết nói dối?
Thomas Vinterberg cho ta một câu trả lời vô cùng đáng sợ khi mà trẻ con nói dối trong bộ phim mới nhất của ông The Hunt, bộ phim được đề cử Cành Cọ Vàng ở liên hoan phim Cannes năm 2012, và mang lại cho Mads Mikkelsen (từng diễn trong phim Casino Royal) giải thưởng nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại liên hoan phim Cannes cùng năm.
Lucas (Mads Mikkelsen) sống trong một cộng đồng nhỏ nơi mà ai cũng biết nhau, anh có cuộc sống cá nhân gặp nhiều rắc rối, ly dị vợ, không được chăm sóc con trai. Anh làm việc tại một nhà trẻ của thị trấn, được mọi người quý mến vì tính tình hòa đồng. Một lần người bạn thân nhất của anh nhờ đón con gái từ nhà trẻ về nhà, cô bé Klara (Annika Wedderkopp). Sau đó, Klara giống như một kiểu phải lòng Lucas. Nhận biết được tình cảm khác lạ của cô bé, anh đã khuyên bảo và không đồng tình với cách làm của cô bé. Klara đã kể một câu chuyện bịa cho giám đốc của nhà trẻ nghe rằng Lucas đã “khoe của quý” trước mặt cô bé.
Một lời cáo buộc vô cùng nghiêm trọng, khi Klara chỉ là một đứa trẻ, sự việc này đã buộc Lucas vào tội lạm dụng tình dục trẻ em. Bà giám đốc cảm thấy sốc, ban đầu còn nửa tin nửa ngờ, đã nhờ một người khác hỏi lại Klara, và câu trả lời vẫn vậy. Lucas dần dần bị mọi người căm ghét, ruồng bỏ, bản thân anh không hiểu tình huống mà mình gặp phải, đến khi biết thì không có cách nào có thể chứng minh được sự vô tội của mình vì dường như “lời nói dối đã được nói ra nhiều lần thì sẽ thành sự thật”. Cuộc sống cá nhân, gia đình, công việc của Lucas gần như bị hủy hoại bởi chính những người đã từng là bạn bè thân thiết.
Với sự phát triển mạnh mẽ của truyền thông ngày nay, việc tiếp cận thông tin là vô cùng dễ dàng với mật độ cao, chính thế, việc đưa tin về những vụ việc về lạm dụng tình dục trẻ em đã khiến chúng ta cảm thấy sợ hãi, và luôn ở trong trạng huống đề phòng cao độ tất cả sự tiếp xúc của người ngoài đối với trẻ con. Cho nên, thay vì phải nhận thức vấn đề một cách khách quan, các bậc phụ huynh đã dễ dàng chấp nhận lời buộc tội có phần đơn giản và áp đặt. Ðạo diễn Vinterberg cùng với nhà biên kịch Tobias Lindholm đã nắm được tâm lý đó của những bậc cha mẹ và người lớn, để dần dần, biến Lucas từ một người hàng xóm, một người bạn thân thiết thành kẻ thù của mình qua một kịch bản thông minh, sắc sảo.
Mở đầu phim, đạo diễn đã vẽ nên một bức tranh làng quê Ðan Mạch êm ả, những người đàn ông chơi đùa, uống rượu, đi săn, quang cảnh xinh đẹp, con người hiền hòa. Lucas vui vẻ bên những người đàn ông khác của ngôi làng, chơi đùa thân thiện với lũ trẻ, những cảnh quay đẹp, sử dụng hoàn toàn ánh sáng tự nhiên, gợi mở rất nhiều về một làng quê yên bình. Chúng ta dù đã biết trước được diễn biến câu chuyện cũng khó có thể hình dung được một người đàn ông mạnh mẽ, sống đơn giản như Lucas sẽ vướng vào vòng cương tỏa của đạo đức như thế nào?
Và tại sao một cô bé mới tầm 4-5 tuổi như Klara lại có thể đưa ra một lời nói dối khủng khiếp như vậy? Kịch bản của Tobias Lindholm viết cùng đạo diễn Vinterberg có một sự logic tuyệt vời, một sự kịch tính được tăng cao cường độ mà không hề gượng, không có sai sót, mọi thứ dường như ăn khớp với nhau kín kẽ đến mức, chúng ta đang mường tượng mình đang được đọc tiểu thuyết hoặc truyện ngắn nào đó mô tả kĩ lưỡng hơn là một bộ phim chỉ tận dụng hình ảnh để thể hiện câu chuyện.
Bộ phim cho ta thấy rõ sự mỏng manh của những mối quan hệ trong xã hội hiện đại, và sự ngờ vực lẫn nhau của những cá thể trong một cộng đồng. Những người ở thị trấn nhỏ đấy đường như rất nhanh chóng chấp nhận rằng Lucas là kẻ lạm dụng trẻ em thật, vì những lý lẽ mà họ cho rằng họ đúng, đó là sự gần gũi trẻ con của người đàn ông đang làm việc tại nhà trẻ đó, người chăm sóc mọi thứ cho trẻ con, kể cả cho chúng đi vệ sinh. Kịch bản khôn khéo đến mức, không quên bỏ qua tình tiết của hiệu ứng số đông.
Khi có cuộc họp phụ huynh được triệu tập, bà giám đốc có nói về hành động của Lucas đối với Klara, và không quên nói rằng hành động đó cũng có thể xảy ra với những đứa trẻ khác, và đưa cho họ một vài triệu chứng mà những đứa trẻ bị lạm dụng tình dục sẽ gặp phải để cho mẹ chúng quan sát và tìm ra các nạn nhân khác. Có thêm nhiều trường hợp phụ huynh khai báo về những triệu chứng đó. Ðến đây, bộ phim lại đưa cho ta một cảm giác khác, mơ hồ về sự thật, phải chăng Lucas không như anh đang thể hiện, phải chăng bên trong anh, tồn tại một con quỷ khác mà ngay cả bản thân chính đạo diễn, biên kịch và người xem cũng không biết?
Cứ như vậy, câu chuyện mở ra nhiều xét đoán, câu chuyện làm méo đi suy nghĩ của chúng ta bằng sự dẫn dắt tài tình, và câu chuyện ngày càng đáng sợ hơn với sự tăng lên của kịch tính, với sự khủng hoảng tinh thần của chính Lucas, của những người dân sẵn sàng quay lưng lại hoàn toàn với anh mặc dù pháp luật còn chưa tìm đủ chứng cứ để buộc tội. Và ngay cả bạn thân nhất của anh, mặc dù còn nghi ngờ về sự thật đằng sau câu chuyện của Klara, nhưng cũng vẫn không chấp nhận Lucas nữa. Còn hơn cả thế, khi người ta mặc nhiên những lời trẻ con nói ra là đúng, thì đến khi Klara nhận rằng nó đã bịa chuyện, thì lại không ai tin nữa.
Họ cho rằng những tổn thương tâm lý đã khiến cho kí ức tồi tệ đó của Klara bị mờ đi và che khuất nên cô bé không còn nhớ được sự thật là gì. Lúc này, người lớn lại áp đặt lên suy nghĩ của trẻ con một cách đầy mỉa mai. Cuộc sống không còn được yên ổn, Lucas như đang nằm trong tâm bão, anh chỉ cần di chuyển một chút thôi là sẽ vướng ngay vào sự xô lệch của bão khiến anh điêu đứng. Cuộc sống bị đe dọa, không còn ai tin mình, mất niềm tin là mất tất cả, bế tắc và mệt mỏi. Mads Millelsen đã có một vai diễn quá xuất sắc. Ở Mads ta nhìn thấy sự thâm trầm, lúc nào cũng có cảm giác về nội tâm bị đè nén bởi cuộc sống cá nhân, gia đình. Nhưng khi chơi với bạn bè và trẻ con thì thấy ở anh sự ấm áp của tình cảm, một người đàn ông biết cách khiến cho người khác vui vẻ. Rồi đến khi Mads ngỡ ngàng bị buộc tội mà không hề do mình gây ra, trống rỗng vì niềm tin vụn vỡ, nhưng tuyệt nhiên ta không thấy sự trách cứ nào của anh đối với bé Klara.
Những xung đột về tinh thần, cảm xúc, cũng như phải đối mặt với sự cay nghiệt của người dân, Mads đã thể hiện rất tuyệt vời những cung bậc của cảm xúc và lý trí đấy. Những cảnh quay cận lột tả khuôn mặt gầy từng trải, những vệt rách trên mặt từ trận chiến chống lại dân làng cay nghiệt. Nhưng dù rách nát te tua, Mads vẫn khiến Lucas toát lên sự kiêu hãnh của một người bị buộc tội oan. Cảnh quay ở trong nhà thờ, khi Lucas tuyệt vọng thét lên với người bạn thân nhất của mình rằng hãy nhìn vào mắt anh để tìm xem liệu anh có phải là kẻ có tội không, đã thật sự chạm được vào xúc cảm của người xem, một sự xúc động sâu sắc về tính khắc nghiệt của cuộc sống khi nó giáng xuống một người vô tội. Ngoài ra cô bé Annika Wedderkopp cũng đã diễn xuất tốt đến không ngờ, một vai diễn khó, đòi hỏi một đứa trẻ vẫn giữ được sự hồn nhiên, nhưng lại là một đứa trẻ có những suy tư của người lớn, Klara giống như già trước tuổi, khuôn mặt, đôi mắt luôn luôn xa xăm và khó đoán.
Cái hay của bộ phim đó là tạo ra một câu chuyện đầy kịch tính, sự lung lay của những luân lý đạo đức, những xung đột của cái tốt và xấu nhưng ta không thể căm ghét, trách cứ bất kì ai. Ai cũng có cái lý của mình để những hành động của họ gần như là điều hiển nhiên trong cảnh huống đấy. Nhưng qua đấy nó cũng bộc lộ ra những ranh giới vô cùng mong manh dẫn người ta rơi vào sự kiềm tỏa của giận dữ, căm ghét, khiến người ta mất đi lý trí của mình mà để cho những cảm xúc hằn học bộc lộ và lấn át hết cả. Sau bộ phim đầu tay “The Celebration” gây được tiếng vang lớn, được cả giới phê bình và khán giả đánh giá cao, Thomas Vinterberg dường như bị chùng tay với những tác phẩm không thành công về mặt nghệ thuật.
Những tưởng rằng điều đó sẽ khiến người ta nghi ngờ vào tài năng của Vinterberg, niềm tin đang bị mất dần thì ông trở lại với tác phẩm mà nếu nói không ngoa thì xét ở một tương lai không xa, The Hunt hoàn toàn có thể trở thành một bộ phim kinh điển, một trong những tác phẩm hay nhất không chỉ của năm 2012 mà còn của thế kỉ 21. Ðiện ảnh Ðan Mạch hoàn toàn có thể mong chờ vào điều đó. Qua tác phẩm này, Vinterberg đã một lần nữa chứng minh được tài năng của mình, và không nghi ngờ gì rằng ông sẽ nằm trong danh sách những đạo diễn mà mỗi tác phẩm sắp ra đời đều được sự trông đợi của giới hâm mộ điện ảnh toàn thế giới. Chúng ta cùng hy vọng vào điều đó.
